شبکه اجتماعی مجازی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از شبکههای اجتماعی، وبسایتهایی است که کاربران با عضویت در آنها میتوانند با ساختن پروفایل شخصی خود با افراد دیگر در ارتباط باشند و اطلاعات، تصاویر، فیلمها، نرمافزارها و… را در حوزه علاقمندی خود به اشتراک بگذارند.
شبکه اجتماعی علمی و پژوهشی (تعریف نظری): در حوزه آموزش، شبکههای اجتماعی امکان برقراری ارتباط دو طرفه بین دانشجویان، فارغ التحصیلان، اساتید، معلمان و مدیران در داخل و خارج از موسسه فعلی خود را با اهداف علمی و پژوهشی فراهم میکنند (میلز، ۲۰۱۱).
شبکه اجتماعی علمی و پژوهشی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از شبکههای اجتماعی علمی و پژوهشی وبسایتهایی است که محققین، دانشجویان، اساتید و دیگر افراد علاقمند به پژوهش با عضویت در آنها از امکانات این قبیل سایتها مانند به اشتراکگذاری نتایج تحقیقات خود، مطلع شدن از فعالیتهای علمی دیگر افراد در زمینه پژوهش خود و تبادل اطلاعات استفاده میکنند.
فناوری وب.۲ (تعریف نظری): فناوری وب.۲ به تکنولوژیهایی گفته میشود که کاربر محور، قابل تغییر، مشارکتی، تعاملی و بر اساس به اشتراکگذاری دانش در ساخت محتوای وب هستند (گو و ویدن وولف،۲۰۱۱).
فناوری وب.۲ (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر وب.۲ به معنای یک پلتفرم[۴] است که به موجب آن محتوا و برنامههای کاربردی توسط افراد خاص تولید و منتشر نمیشوند، بلکه به طور مداوم توسط همه کاربران و به طور مشارکتی اصلاح میشوند.
رسانهی اجتماعی (تعریف نظری): رسانههای اجتماعی گروهی از برنامههای کاربردی مبتنی بر اینترنت هستند که با اتکا به بنیانهای فناورانه وب.۲ امکان ایجاد و تبادل محتوای تولید شده به وسیله کاربران را میدهند (کاپلان و هانلین، ۲۰۱۰).
رسانهاجتماعی (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از رسانههای اجتماعی دستهای از انواع رسانههاست که شامل بلاگها، ویکیها، پادکستها[۵]، انجمنهای گفتگو، اجتماعات محتوایی و میکروبلاگها[۶] میباشد که امکان برقراری ارتباط بین اعضای خود را با اهداف متفاوت فراهم میکنند.
عملکرد (تعریف نظری): به نحوه انجام وظایف و مسئولیتهای محول شده که در بر گیرنده فرایند و نتیجه امور است اطلاق میشود (عزتی،۱۳۹۱).
عملکرد (تعریف عملیاتی): در تحقیق حاضر منظور از عملکرد، انجام وظایف و مسئولیتهای آموزشی و پژوهشی محول شده به اعضای هیأت علمی دانشگاهها است.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
بخش اول:
شبکه های اجتماعی علمی و پژوهشی مجازی
مقدمه
شبکههای اجتماعی، به مجموعه ای از افراد که به صورت گروهی با یکدیگر در ارتباطند و مواردی مانند اطلاعات، نیازمندیها، فعالیتها و افکار خود را به اشتراک میگذارند، گفته میشود. شبکههای اجتماعی را میتوان به دودسته شبکههای مجازی و شبکههای غیرمجازی تقسیم کرد. شبکههای غیرمجازی در واقع شبکههایی هستند که توسط مجموعه ای از افراد و گروههای به هم پیوسته، در محیط اجتماعی عمل میکنند. شبکه اجتماعی مجازی یا شبکه اجتماعی اینترنتی، وبسایت یا مجموعهای از وبسایتهایی است که به کاربران امکان میدهد، علاقهمندیها، افکار، و فعالیتهای خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند؛ به عبارت دیگر، شبکههای اجتماعی سایتهایی هستند که با بهره گرفتن از یک موتور جستجوگر و افزودن امکاناتی مانند چت، پیامرسانی الکترونیک، انتقال تصویر و صدا و …، امکان ارتباط بیشتر کاربران را در قالب شبکهای از روابط فردی و گروهی فراهم میآورند (شاوردی، ۱۳۹۲).
امروزه شبکههای اجتماعی مجازی سکاندار اقیانوس پرتلاطم اینترنتاند. شبکههایی که مبتنی بر فناوری “وب.۲” فعالیت داشته و با اجتماعگرایی مجازی نقش اساسی در معادلات رسانهای جهان بازی میکنند. این وبسایتها علاوه بر قابلیت شبکهسازی مجازی، امکان استفاده از فرصتهای مختلف در فضای اینترنت را اعم از جستوجو، خواندن و به اشتراکگذاری اخبار، آپلود عکس و فیلم، نوشتن یادداشتها و عضویت در گروههای مختلف، فراهم کرده و این امر باعث اقبال کاربران اینترنتی به شبکههای اجتماعی شدهاست. فضای مجازی بسته به ساختهای اجتماعی شکل مییابد و رشد فناوری، همگرایی رسانهای و مسائل مربوط به آن، در شرایط اجتماعی گوناگون بروندادهای متفاوتی داشتهاست (رحمانزاده، ۱۳۸۹).
اینترنت و فناوری وب.۲[۷]
همچنان که الگوهای ارتباطی به طور روزافزونی از مرزهای ملی فراتر میرود، آمار اتصال به اینترنت وکاربران آن به طور تصاعدی در حال رشد است. انتشار پرشتاب اینترنت، ماهواره و فناوریهای دیجیتالی، ارتباط همزمان میان بخشهای وسیعی از جهان را ممکن ساختهاست. درنتیجه بسیاری از کنترلهای ملی اطلاعات بیاثر شدهاند. امروزه نقش رسانهها و میزان نفوذ آنها در ساخت سیاسی جوامع بر کسی پوشیده نیست. نقش عمده رسانهها در شکلدهی به افکار عمومی باعث شده که اهمیت رسانهها تا این حد مورد توجه قرار گیرد (رحمانزاده، ۱۳۸۹).
همانطور که اعضای جامعه روزبهروز بیشتر به یکدیگر نزدیک میشوند، جهان در حال تبدیل شدن به دهکده جهانی است که مک لوهان[۸](۱۹۶۲) آن را ترسیم کرد. در مفهوم دهکده جهانی، جهان به عنوان یک دهکده کوچک دیده میشود که ساکنان آن از طریق ابزارهای الکترونیک به یکدیگر متصل شده و ارتباط برقرار میکنند (رکتام و فرپو،۲۰۱۱). در ابتدا “وب.۱[۹]” دنیای اطلاعات را در فواصل زمانی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ متحول ساخت و با ایجاد دسترسی همگانی به اطلاعات مختلف بدون هیچگونه محدودیت، انقلابی شگرف در زمینه دسترسی به اطلاعات و پیشرفت علم ایجاد کرد (رحمانزاده، ۱۳۸۹). پست الکترونیک[۱۰]، پروتکل انتقال فایل و اتاقهای گفتگو[۱۱] از جمله فناوریهای وب.۱ بودند (اولریچ و همکاران،۲۰۰۸). در سال ۲۰۰۴، یک دهه بعد از آنکه شبکه جهانی اینترنت یک واسطه شناخته شده و قابل دسترس برای عموم مردم بود، تعریف اینترنت به طور کامل تغییر کرد. مشارکت کامل کاربر با به وجود آمدن مفهوم وب.۲ ایجاد شده و تعریف ارتباطات برخط[۱۲]، اگر چه به وسیله یک تغییر بنیادی در پیشرفت حوزه فناوری آورده نشده بود، تغییر پیدا کرد. همچنین اگر وب در دهه ۱۹۹۰ بیشتر یک واسطه انتشاری بود، در دهه ۲۰۰۰ به یک واسطه ارتباطی تبدیل شد (منوویچ، ۲۰۰۹).
اصطلاح وب.۲ معانی متفاوتی را در بر میگیرد که شامل تأکید زیاد بر محتوای ایجاد شده توسط کاربر، به اشتراکگذاری داده، تلاش مشترک با بکارگیری نرمافزارهای اجتماعی متفاوت، راههای جدید تعامل با نرمافزارهای بر پایه وب و استفاده از فضای وب به عنوان پایگاهی[۱۳] برای ساخت، هدفگذاری و استفاده از محتوا میباشد (اندرسون، ۲۰۰۷). وب.۲ و وبسایتهای دوسویه و شبکههای اجتماعی مجازی دنیای ارتباطات را چنان دگرگون ساختهاند که کاربران این بار ضمن دریافت پیام، خود شخصاً به خوراکدهی سایتها و وبلاگها میپردازند. در مجموع این ارتباطات دو طرفه در وب.۲ سبب ایجاد شبکههای اجتماعی در تمام زمینههای زندگی بشر شده و به نوعی تمام روابط اجتماعی جامعه بشری را تحت تأثیر خود قرار دادهاست (رحمانزاده، ۱۳۸۹). هنگامی که وب.۲ پایه و اساس ایدئولوژی و فناوری را نشان میدهد، محتوای تولید شده توسط کاربر را میتوان به عنوان مجموع تمام راههایی که مردم برای استفاده از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند، دید (کاپلان و هائنلین،۲۰۱۰).
طبق گفته سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه[۱۴] در سال ۲۰۰۷، محتوای تولید شده توسط کاربر باید سه ویژگی اولیه داشتهباشد تا این عنوان را به خود بگیرد: اول، یا در یک وبسایت با دسترسی عمومی و یا یک شبکه اجتماعی که برای گروه منتخبی از مردم قابل دسترسی است، قرار داده شود؛ دوم، باید مقدار مشخصی تلاش خلاقانه در آن دیده شود؛ و سوم، باید خارج از روال و شیوههای حرفهای مرسوم ایجاد شده باشد.
با در نظر گرفتن موارد فوق، پست الکترونیک، فضاهای گفتگو، مطالب کپی شده در سایتها و وبلاگها و تمام محتواهایی که با هدف بازار تبلیغاتی ایجاد شدهاند از این دستهبندی حذف میشوند (کاپلان و هائنلین،۲۰۱۰).
به طور کلی، وب.۲ یک پایگاه داده است که هرچه مردم بیشتر با آن در تعامل باشند، محتوای آن غنیتر میشود و از نرمافزارهایی تشکیل شده که هرچه بیشتر استفاده شوند باهوشتر میشوند، بازاریابی آنها به وسیله تجربه و تعریفهای کاربران آنهاست و این نرمافزارها برای شکل دادن یک پایگاه محاسباتی وسیعتر با یکدیگر در ارتباط و تعاملند (موسر، ۲۰۰۶). به هر حال، به هر دلیلی که مردم از این خدمات در زندگی خود استفاده میکنند، وب.۲ و فناوریهای شبکههای اجتماعی، نشانگر نیروی غیرقابل انکاری هستند که قدرت ارتباط انسانها را تقویت میکند و روابط اجتماعی با دیگران را به شکلهای مختلف تشویق میکند. این فناوری توجه زیادی در زمینههای مختلف به خود جلب کردهاست. اگرچه اجزای این فناوری هنوز در بسیاری از حوزهها جوان است، واضح است روند فراگیر شدن آن تا جایی که نیاز مردم به اجتماعی شدن و برقراری ارتباط وجود دارد، ادامه خواهد یافت (راکتام و فرپو، ۲۰۱۱).
رسانههای اجتماعی[۱۵]
رسانههای اجتماعی یکی از مهمترین بخشهای وب.۲ میباشد که در دنیای همیشه در حال تغییر ما، به یک بخش اجتناب ناپذیر هم در بُعد شخصی و هم حرفهای تبدیل شدهاند (ملو، ۲۰۱۱).
رسانههای اجتماعی نرم افزارهایی هستند که بین اعضا تعامل ایجاد و آن را سازماندهی میکنند. توانایی رسانهاجتماعی در ایجاد همکاری، آن را از فناوریهای دیگر متمایز میکند (مینوچا و پتر، ۲۰۱۲).
عقیلی و جعفری(۱۳۹۲) رسانههای اجتماعی را گروهی از انواع جدید رسانههای برخط تعریف میکنند که همه یا تعدادی از ویژگیهای زیر را دارند:
۱- امکان مشارکت: رسانههای اجتماعی ارسال بازخورد از سوی مخاطب را تسهیل کرده و آنها را تشویق میکنند.
۲- باز بودن: اغلب رسانههای اجتماعی برای مشارکت اعضا و دریافت بازخور باز هستند. امکان رای دادن، درج نظر[۱۶] و به اشتراکگذاری اطلاعات در آنها وجود دارد و به ندرت مانعی برای تولید و دسترسی به محتوا در این رسانهها وجود دارد.
۳- ارتباط دو سویه: در رسانههای سنتی ارتباط یک طرفه بود اما در رسانههای اجتماعی فضایی برای گفتگوی دوطرفه وجود دارد.
۴- شکلگیری اجتماعات برخط: این اجتماعات میتوانند حول علایق مشترکی مانند عکاسی، تیم ورزشی، برنامه تلویزیونی یا تحقیقات علمی شکل گرفتهباشد.
۵- توانایی برقراری ارتباط: اغلب شبکههای اجتماعی در حال گسترش و برقراری پیوند با دیگر سایتها و منابع هستند.
از این دیدگاه رسانههای اجتماعی را میتوان به هفت گروه شامل شبکههای اجتماعی[۱۷]، وبلاگها[۱۸]، ویکیها[۱۹]، پادکستها[۲۰]، اتاقهای گفتگو، اجتماعات محتوایی[۲۱] و میکرووبلاگها[۲۲] تقسیم کرد. علاوه بر این برخی منابع دنیاهای مجازی[۲۳] را نیز گونهای از رسانههای اجتماعی میدانند که در سالهای آینده گسترش بیشتری خواهند داشت.
شبکههای اجتماعی برخط نرمافزارهایی هستند که به کاربران خود امکان اتصال از طریق ساخت پروفایلهای[۲۴] شخصی، دعوت دوستان و همکاران و فرستادن پیام به یکدیگر را میدهند (کاپلان و هائنلین، ۲۰۱۰). وبلاگها روزنامههای برخطی هستند که با محتوای جدید کاربران بهروز میشوند. وبلاگها میتوانند در انواع مختلفی از قبیل خاطرات شخصی و شرح زندگی نویسنده تا تمام اطلاعات مربوط به یک موضوع خاص در یک مکان خاص ظاهر شوند. ویکیها سایتهایی هستند که به کاربران اجازه اضافه کردن و ویرایش محتوا میدهند و محتوای تولیدشده در آنها حاصل مشارکت اعضاست. پادکستها فایلهای صوتی تصویری هستند که با قابلیت مشترکشدن در اینترنت قرار داده شدهاند. فرومها که از دوران پیش از تولد مفهوم رسانههای اجتماعی فعالیت میکردند فضایی برای گفتگو در موضوعات مختلف محسوب میشوند. اجتماعات محتوایی امکان مدیریت و به اشتراکگذاری نوع خاصی از محتوا از قبیل عکس، فایلهای ویدئویی، متن یا لینک را فراهم میکنند. میکروبلاگها که تلفیقی از شبکههای اجتماعی و وبلاگهای کوچک هستند با محتواهای کوتاه کاربران به روز میشوند (ساعی و نظری مقدم،۱۳۹۲).
دنیاهای اجتماعی مجازی به کاربران خود اجازه میدهند تا یک زندگی مجازی مانند زندگی حقیقی داشته باشند و به شکلهای مختلف در فضاهای سهبعدی ظاهر شوند. در این جوامع قوانین خاصی برای تعاملات افراد وضع نشدهاست و همین باعث شده افراد رفتاری بسیار شبیه به رفتار خود در دنیای واقعی از خود نشان دهند. مهمترین مثال دنیاهای اجتماعی مجازی برنامه زندگی دوم[۲۵] است که توسط یک کمپانی در سانفرانسیسکو ایجاد شدهاست. علاوه بر این، در این برنامه امکان ایجاد محتوا (مانند طراحی لوازم مجازی و…) و فروش آن به دیگران در ازای پول مجازی امکانپذیر است. این دنیاهای مجازی موقعیتهای بسیار مناسب تبلیغاتی، بازاریابی، ارتباطی، تحقیقاتی و … برای شرکتها ایجاد میکنند (کاپلان و هائنلین، ۲۰۱۰).
در شکل ۲-۱ فناوریهای اصلی که با رسانهاجتماعی ارتباط دارند نشان دادهشدهاست.
شکل ۲-۱- فناوریهای مرتبط با رسانههای اجتماعی (منبع: فریرا، ۲۰۰۹)
یکی از رایجترین مزایای رسانههای اجتماعی توانایی آنها در تسهیلسازی همکاری و ارتباطات میان همکاران، بالاخص به طور بینالمللی است (کولینز و هاید، ۲۰۱۰). در جریان تحقیقات جاری قرارگرفتن نیز یکی دیگر از مزایای رایج مرتبط با بکارگیری رسانههای اجتماعی است (گروزد، استیو و ویلک، ۲۰۱۲). این کار نهتنها آنها را نسبت به مسائل و تحقیقات زمینه کاری خود مطلع میکند، بلکه آشنایی آنها با محققان همرشته خود را بیشتر میکند. همچنین رسانههای اجتماعی فضایی برای گفتگوهای غیررسمی ایجاد میکند، روابط بینفردی را بهبود میبخشد و نیز روابط جدیدی براساس علایق مشابه و حوزه تحقیقی ایجاد می کند (گروزد، ولمن و تاختیو،۲۰۱۱). یکی دیگر از مزایای ذکر شده برای رسانههای اجتماعی توانایی آنها در آسانسازی انتشار اطلاعات است. به عنوان مثال، بلاگها به وسیله بسیاری از محققین به منظور انتشار اطلاعات تخصصی خود یا اطلاعات عمومی استفاده میشوند (بوک ووا و همکاران،۲۰۱۰).
اگرچه استفاده از رسانههای اجتماعی در مجامع علمی مزایای زیادی دارد، محدودیتها و نگرانیهایی هم در این زمینه به وجود آمدهاست. یکی از مهمترین موانع استفاده از رسانههای اجتماعی در تحقیقات، کمبود زمان برای آن است. همچنین مشکلات حق تکثیر[۲۶] نیز به عنوان یکی از نگرانیهای اصلی برای محققان وجود دارد (رولندز و همکاران، ۲۰۱۱).
اگرچه فناوریهای برخط در حال کسب محبوبیت و اهمیت بیشتری هستند، این روند همیشه به مؤسسات و سازمانها انتقال پیدا نمیکند. به عنوان مثال بسیاری از دانشگاهها در حال حاضر از نرمافزارها و سیستمهای ارتباطی استفاده میکنند که در مؤسسات و ارگانها قابل استفاده نیست و کمبود ابزارهای خلاقانه برای تسهیل جستجو وجود دارد. به همین دلیل دانشگاهیان و کارکنان تحقیقاتی ممکن است از استفاده از رسانههای اجتماعی جدید که ممکن است به کارشان کمک کند منصرف شوند. بسیاری از محققان ادعا کردهاند که انتشار برخط همانند حضور در مجامع برخط به وسیله مؤسسه محلیشان حمایت نمیشود. در بعضی نمونهها، اقدامات شدیدی مانند اخراج فرد توسط مؤسسه برای جلوگیری از استفاده کارکنانشان از رسانههای اجتماعی صورت گرفتهاست. این نمونهها عقبگرد زیادی در بکارگیری رسانههای اجتماعی توسط محققین ایجاد میکنند (کولینز و هاید، ۲۰۱۰).
نتایج تحقیقات تا به امروز نشان میدهد با وجود محدودیت در بکارگیری رسانههای اجتماعی، محققین در حال استفاده از طیف وسیعی از این رسانهها در زندگی حرفهای خود هستند.
شبکه های اجتماعی مجازی
یکی از شیوههای برقراری ارتباط بین افراد که خود دچار تحول عمیقی شدهاست ارتباط از طریق شبکههای اجتماعی است. شبکههای اجتماعی تار و پود روابط اجتماعی هستند که فرد را به دیگران و سایر گروهها ارتباط میدهند. اصطلاح شبکههای اجتماعی نخستین بار توسط بارنز[۲۷] در سال ١٩۵۴ مطرح گردید و از آن زمان به بعد به سرعت به شیوه کلیدی در تحقیقات و مطالعات جامعهشناسی مدرن، روانشناسی اجتماعی، مطالعات سازمانی، مدیریت و غیره بدل گشت (زراتی، ۲۰۰۹).
اولین شبکه اجتماعی برخط سایت سیکس دیگریز[۲۸] در سال ۱۹۹۷ معرفی شد و به کاربران خود اجازه ساخت پروفایل، تهیه لیست دوستان و جستجو بین لیستهای دوستان را میداد. هرکدام از این امکانات که توسط این سایت ادغام شده بود، در گذشته به شکلهای دیگری وجود داشت. اگرچه این شبکه اجتماعی میلیونها کاربر جذب کرد، نتوانست به یک تجارت پایدار برسد و در سال ۲۰۰۰ منحل شد (بوید و الیسون،۲۰۰۷).
لیوژورنال[۲۹] و رایز[۳۰] از جمله اولین شبکههای اجتماعی با اهداف حرفهای بودند. انفجار تجارت در وبسایتهای اجتماعی در سال ۲۰۰۲ باعث به وجود آمدن شبکههای اجتماعی مانند فرندستر[۳۱]، اورکات[۳۲]، لینکداین[۳۳] شد که خود باعث رشد قارچگونه وبسایتهای شبکههای اجتماعی در اینترنت شد. در این سالها شبکههای اجتماعی، وبسایتهای حاشیهای در دنیای مجازی محسوب میشدند و هنوز وبسایتهای کلاسیک “وب.۱” در اینترنت حرف اول را میزدند. با ورود فناوری وب.۲ تغییرات زیادی در این عرصه به وجود آمد. با فراگیر شدن این فناوری؛ کمکم غولهای شبکههای اجتماعی مانند اورکات، مای اسپیس[۳۴] و فیسبوک[۳۵] در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ شروع به فعالیت کردند (عقیلی و جعفری، ۱۳۹۲).
امروزه شبکههای اجتماعی مجازی به یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطی بین مردم تبدیل شدهاند. این سایتها به این دلیل “اجتماعی” نامگذاری شدهاند که به دوستان و همکاران امکان برقراری ارتباط داده و پیوند بین اعضا را در فضای اینترنت محکمتر میکنند (زیدیه، ۲۰۱۲).
شبکههای اجتماعی مجازی را به عنوان خدمات مبتنی بر وبی[۳۶] تعریف میکنند که به اشخاص اجازه میدهند یک پروفایل همگانی یا نیمههمگانی درون یک سیستم محدود بسازند؛ فهرستی از دیگر کاربرانی که با آنها وابستگی مشترک دارند ایجاد کنند و فهرست پیوندهای اعضا را همراه با مواردی که توسط سایرین در نظام ایجاد شدهاند مشاهده و مرور کنند (بوید و الیسون، ۲۰۰۷). طبق تعریف لنهارت و مدن[۳۷](۲۰۰۷) شبکه اجتماعی مجازی فضایی برخط است که کاربر میتواند با ساخت پروفایل و یک شبکه شخصی به دیگر کاربران متصل شود.
۰.۲۲۲۱
-۳.۸۰۰۹
۳.۲۰۹۸
CHO
-۰.۲۲۱۲
-۰.۰۷۳۵
۴.۰۲۰۲
۲.۰۱۰۱
۰.۲۴۸۷
-۴.۰۱۰۹
۴.۰۰۱۷
COOH
-۰.۲۱۸۸
-۰.۰۶۴۵
۴.۱۹۹۰
۲.۰۹۹۵
۰.۲۳۸۱
-۳.۸۵۶۲
۳.۵۴۱۵
NO2
-۰.۲۳۰۱
-۰.۰۹۱۸
۳.۷۶۲۸
۱.۸۸۱۴
۰.۲۶۵۷
-۴.۳۸۱۶
۵.۱۰۲۱
این مقادیر نشان می دهند مقادیر انرژی HOMOو LUMO در استخلاف های مولکولی کاهش می یابد، به جز OH,NH2،Me = x. همچنین این مقادیر درایزومر پایدارتر کاهش می یابد. شکل ۳-۵رابطه خطی بین انرژی اوربیتال مرزی و مقادیر ثابت هامت را ارائه می دهد.
شکل (۳-۵)رابطه اوربیتال جبهه ای با انرژی نسبی.
جدول ۳-۳ شکاف HOMO-LUMO تمامی ساختارها را نمایش می دهد. این مقادیر جایگزینی از علل کاهش شکاف انرژی را از سوی دیگر محاسبات شکاف مقادیری را نشان می دهد، که این مقادیر افزایش پیدا می کند در ایزومر پایدارتر، همانطور که انتظار می رود از اصول انرژی حداقل و حداکثر سختی در اکثر موارد انتظاری می رود (به جز OH، NH2 = x و جدول ۳-۳) ارتباط خوبی در میان مقادیر سختی نسبی با مقادیر ثابت وجود دارد. (شکل۳-۶)
شکل (۳-۶)رابطه بین مقادیر سختی و ثابت هامت (به جز OH,Me,NH2 )
به منظور ارزیابی پتانسیل شیمیایی (μ)از این کمپلکس ها، این مقایر را می توان از انرژی های اوربیتال HOMOو LUMO با بهره گرفتن از بیان تقریبی زیر محاسبه کرد(۲۳)و(۲۴):
μ=(εHOMO + εLUMO)/2
این مقادیر نشان می دهد که ایزومر پایدارتر دارای پتانسیل شیمیایی کمتری است.
برای محاسبه الکترو فیلیسیتی[۳۳] از این کمپلکس ها، شاخصω، با بهره گرفتن از عبارت زیر محاسبه می شود:
مقادیر شاخص الکترو فیلیسیتی در جدول ۳-۳ نشان می دهد ایزومر پایدارتر بزرگترین الکترو فیلیسیتی را دارد.
۳-۵تجزیه و تحلیل ساختاری
شکل هندسی بهینه سازی شده رنگسازی های دارای بورازین مورد مطالعه در کار با برچسب زدن اتم در شکل۳-۱ نشان داده شده است. همه مولکول های مورد مطالعه اساساً غیر مسطح هستند. جدول ۳-۴ نشان می دهد داده های ساختاری انتخاب شده برای ساختارهای بهینه شده با گروه های مختلف x.
این مقادیر نشان می دهد که باندهای C1C2، C3C4، C5C6 بلندتر هستند در حالی که باندهای B1N2 و B3N3 کوتاه ترند. این تغییرات در طول باند نشان می دهد سهم بیشتر ساختار رزونانسی یونی ناآروماتیک را نشان می دهد.
۳) تحلیلی (تحلیل محتوا) : به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظام دار انجام می شود. در واقع قلمرو این تحقیق را متنهای مکتوب، شفاهی و تصویری درباره موضوعی خاص تشکیل می دهد
۳-۲ تعریف و تعیین جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری به کلیه افرادی گفته می شود که از جهات خاص مربوط به نقطه نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشند.
محقق باید قبل از آغاز کار پژوهش، چارچوب آماری آن تحقیق را مشخص و روشن کند تا هم تکلیف خودش معلوم باشد و هم بتواند آنرا به سادگی به دیگران معرفی نماید. جامعه آماری را جامعه هدف نیز می گویند. جامعه آماری عبارت است از کلیه افرادی، وقایع یا چیزهایی که محقق بخواهد می خواهد به تحقیق در مورد آنها بپردازد به طوریکه حداقل در یک صفت مورد نظر مشترک باشند(سکاران، ۱۳۸۳). با توجه به تعریف بیان شده در این تحقیق، جامعه آماری عبارت است از تعدادی از خبرگان شهرداری استان آذربایجان غربی که در قسمت عمرانی شهرداری دارای اطلاعات و تجارب کافی در زمینه بررسی و انتخاب پیمان کار می باشند. در مجموع ۱۰ نفر خبره در شهرداری انتخاب و پرسشنامه مقایسات زوجی برای اهمیت معیارها و زیر معیارها تکمیل کردند.
۳-۳ ابزارهای جمع آوری داده ها
گردآوری داده های مورد نیاز تحقیق، یکی از مراحل اساسی آن است. ابزار سنجش و اندازه گیری وسایلی هستند که محقق به کمک آنها میتواند اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت، و کمی نمیاد. بنابراین برای بدست آوردن داده ها ابزار گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مدارک و اسناد وجود دارند. جهت جمعآوری داده ها و اطلاعت مورد نظر برای تحقیق حاضر از دو روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات دراین تحقیق برای جمع آوری مبانی نظری تحقیق از مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است .همچنین به منظور جمع آوری داده ها از مطالعات میدانی استفاده شده است. در این تحقیق برای گرد آوری اطلاعات از پایگاه های اینترنتی علمی معتبر ، فیش برداری و برای استفاده از نظر خبرگان از پرسش نامه استفاده شده است.
۳-۴ تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل به عنوان فرآیندی از پژوهش علمی، یکی از پایه های اساسی هر روش تحقیق است. به طور کلی، تجزیه و تحلیل عبارت از روشی است که از طریق آن کل فرایند پژوهشی، از انتخاب مسئله تا دسترسی به یک نتیجه هدایت میشود (دلاور، ۱۳۸۵، ص.۲۴۵). در این پژوهش بعد از اینکه معیارها و زیر معیارها شناسایی شدند، پرسشنامه مقایسات زوجی برای تعیین اهمیت معیارها و زیر معیارها طراحی شده و سپس در اختیار خبرگان قرار گرفتند تا اهمیت معیارها و زیر معیارها بوسیله روش سلسله مراتبی فازی مشخص گردد. بعد از اینکه اهمیت معیارها مشخص گردید از تکنیک تاپسیس برای ارزیابی و انتخاب پیمانکاران استفاده می شود. در کل الگوریتم تحلیل در پژوهش حاضر به صورت خلاصه بصورت زیر می باشد.
شناسایی و انتخاب معیارهای مهم و موثر در ارزیابی و انتخاب پیمانکاران با بهره گیری از ادبیات پژوهش
محاسبه اهمیت نسبی شاخص ها و وزن دهی آنها با بهره گرفتن از FAHP
بکارگیری روش های TOPSIS برای ارزیابی و انتخاب پیمانکاران
۳-۵منطق فازی
عدم اطمینان موجود در قضاوتهای ترجیحی، عدم اطمینان اولویت بندی آلترناتیوها را افزایش می دهد و به همان نسبت، تعیین توافق )ثبات منطقی( اولویت ها را مشکل می سازد .( Leung, and Chao2000). عدم قطعیت در واقعیت در همه جا وجود دارد که توصیف و تشریح پارامتر ها را با مشکل مواجه می کند و یا حتی غیر ممکن میسازد. بطور مثال تخمین تقاضای مشتریان ، زمان سفر، نرخ تورم و غیره. در این پژوهش ما فرض میکنیم که اطلاعات دقیقی از میزان اهمیت معیارهای موجود پیرامون ارزیابی عملکرد در دسترس نمی باشد. بنابراین اهمیت ها بوسیله دانش افراد خبره تخمین زده شده اند. در این بخش برخی از تعاریف اصلی مجموعه های فازی، اعداد فازی ارائه می شود. تعاریف و نمادهای ارائه شده در این قسمت در بخشهای بعدی استفاده خواهند شد.
تعریف ۳-۱ . مجموعه فازی، مجموعهای است که ارزش بین ۰ و ۱ به اعضا نسبت میدهد. اگر X یک مجموعه مرجع باشد که عناصر آن {X} باشند، سپس یک مجموعه فازی با تابع عضویت آن به صورت تعریف میشود که مقدار هر عضو آن بین [۰,۱] است (شکل۱).
تعریف ۳-۲ . مجموعه فازی محدب است اگر
تعریف ۳-۳٫ مجموعه فازی نرمال است اگر .
تعریف ۳-۴ . اعداد تقریبی را میتوان به کمک عدد فازی مثلثی نمایش داد، مانند: ” تقریبا ۶” را میتوان بصورت {۸، ۶، ۴} تعریف کرد که تابع عضویت ۶ برابر۱ و برای ۴و۸ برابر صفر میباشد. تابع عضویت اعداد بین ۶و۴، ۸و۶ عددی بین صفر و یک میباشد. در حالت کلی عدد فازی مثلثی بصورت زیر تعریف می شود (شکل۱).
شکل ۳-۱: تابع عضویت مثلثی |
تعریف ۳-۵ . با فرض اینکه و اعداد فازی مثلثی تعریف شوند در اینصورت اعمال جبری روی این اعداد بصورت زیر تعریف میشود.
معرفی روش های تصمیم گیری چند معیاره مورد استفاده در پژوهش
۳-۶-۱ روش FAHP
عدم اطمینان موجود در قضاوتهای ترجیحی، عدم اطمینان اولویت بندی آلترناتیوها را افزایش می دهد و به همان نسبت، تعیین توافق )ثبات منطقی( اولویتها را مشکل می سازد .( Leung, and Chao2000). مطالعات زیادی از جنبه های مختلف انجام شد و در نهایت منجر به ارائه روش AHP فازی شد. AHP فازی برای اجتناب از این مخاطرات عملکردی توسعه یافت تا مسایل سلسله مراتبی دارای ابهام را حل کند.
در این روش بر اساس جواب هایی که تصمیم گیرندگان به سئوالات می دهند، مقادیر مثلثی فازی، جایگزین داده های مبهم می شوند و برای یک سطح خاص سلسله مراتب، ماتریس مقایسات زوجی تشکیل میشود. در رویکرد منطق فازی، برای هر مقایسه زوجی، نقطه تقاطع پیدا می شود و سپس مقدار عضویت نقطه با وزن آن برابر می شود.
بعد از تعریف معیارها، یک پرسشنامه تهیه می شود تا سطوح اهمیت این معیارها تعیین شود. برای ارزیابی سئوالات، افراد تنها معیار توصیفی مربوطه را انتخاب می کنند، سپس گزینه های منتخب، به مقیاسهای زیر جدول۳-۳ که شامل اعداد فازی مثلثی است، تبدیل میشوند (Chang,1996). و برای انجام محاسبات و تحلیل نتایج، تعمیم داده می شوند. شکل توزیع اعداد فازی در زیر آورده شده است.
شکل ۳-۲: اعداد فازی
جدول شماره ۳-۳: اعداد فازی برای محاسبه اوزان
اعداد فازی مثلثی | اعداد فازی | اعداد معمولی |
آب پنیر
بتالاکتوگلوبولین
آلفالاکتالبومین
پروتئزپپتون
آلبومین سرم گاوی
ایمونوگلوبولین
۴-۲
۵/۱-۱
۸/۱-۶/۰
۴/۰-۱/۰
۱-۶/۰
۹
۴
۴
۲
۱
پروتئینهای آب پنیر دناتوره[۳۰] نشده را میتوان از آب پنیر با صاف کردن بسیار دقیق[۳۱]، کروماتوگرافی تعویض یونی[۳۲] و یا کروماتوگرافی ژل-فیلتراسیون[۳۳] جداسازی کرد و به عنوان پروتئینهای مغذی به فروش رساند(Mattarella, 1983 ).
این پروتئینها داری خواص متفاوتی هستند برای مثال آلفالاکتالبومین که یکی از پروتئینهای مهم آب پنیر است دارای pH ایزوالکتریک بین ۶/۴ تا ۲/۴ میباشد و به شدت در آب محلول است که از این خاصیت برای جداسازی آن استفاده میشود (Kamau, Cheison et al. ۲۰۱۰). این پروتئین که به خوبی ویژگی یابی شده است به عنوان یک تنظیم کننده فعالیت آنزیم گالاگتوزیل ترانسفراز[۳۴] در سنتز لاکتوز[۳۵] فعالیت دارد(Kim, Baum et al. ۱۹۹۷). آلفالاکتالبومین مرگ سلولی برنامه ریزی شده[۳۶] را در سلولهای سرطانی القاء میکند (Håkansson, Zhivotovsky et al. ۱۹۹۵, Svensson, Sabharwal et al. ۱۹۹۹) و از طرفی انواع تاخورده[۳۷] متنوع آن درای فعالیت ضد میکروبی[۳۸] هستند (Håkansson, Svensson et al. ۲۰۰۰, Permyakov and Berliner 2000) . این پروتئین جدا شده از شیر، برابر با مولهای خود کلسیم متصل شده دارد که ساختار پروتئین را پایدار میکند (Kronman, Sinha et al. ۱۹۸۱, Rao and Brew 1989). آلفالاکتالبومین همچنین به دلیل داشتن ساختار گلبول ذوب شده[۳۹] یک نمونه مناسب جهت بررسی نحوه تاخوردن پروتئینهاست زیرا مشابه حدواسطهای اولیه تاخوردن پروتئین میباشد (Kuwajima, Hiraoka et al. ۱۹۸۵).
۱-۲- بتالاکتوگلوبولین شیر گاو
بتالاکتوگلوبولین (BLG) در حدود ۵۰ درصد از پروتئینهای آب پنیر و ۱۲ درصد از کل پروتئینهای شیر گاو را تشکیل میدهد. BLG پروتئین اصلی آب پنیر در شیر گاو، بوفالو[۴۰]، گوسفند و بز است (اگر چه اندکی تفاوتهای درون گونهای وجود دارد). در ابتدا مشخص شد که BLG فقط در شیر نشخوار کنندگان وجود دارد ولی هم اکنون میدانیم که در شیر بسیاری از گونههای دیگر شامل: گوزن، خوک، کانگورو، اسب، میش، دلفین، گربه، نهنگ و سگ نیز وجود دارد (Pervaiz and Brew 1986). با این حال در شیر انسان، موش، خوکچه هندی و شتر دیده نشده است. آلفالاکتالبومین عمدهترین پروتئین آب پنیر در این گونهها میباشد (Sawyer and Kontopidis 2000).
BLG پروتئین اصلی آب پنیر شیر گاو با غلظت متوسط ۳-۲ گرم در لیتر است (Kontopidis G, Holt et al. ۲۰۰۴). این پروتئین متعلق به خانواده پروتئینی لیپوکالین[۴۱] است (Sawyer and Kontopidis 2000). لیپوکالینها به طور کلی پروتئینهای کوچکی با ۱۸۰-۱۶۰ اسیدآمینه هستند که همگی آنها در یک سری خواص با هم مشترک میباشند. آنها میتوانند با مولکولهای آبگریز[۴۲] کوچک پیوند برقرار کنند، کمپلکسهایی با ماکرومولکولهای محلول دیگر ایجاد نمایند و به گیرندههای خاصی روی سطح سلول متصل شوند. همچنین نشان داده شده است که BLG گاوی به لیگاندهای کوچکی مانند اسیدهای چرب و ویتامینها متصل میشود (Kontopidis George, Holt et al. ۲۰۰۲). اگرچه ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی این پروتئین به خوبی مشخص شدهاست ولی عملکردهای زیستی آن به طور کامل شناسایی و تایید نشدهاند (Palmer 1934).
۱-۲-۱ لیپوکالینها
در گذشته لیپوکالینها تحت عنوان پروتئینهای انتقال دهنده طبقهبندی میشدند، اگرچه اکنون طیف فعالیت وسیعتر آنها شناخته شده است. علاوه بر فعالیت مشترک لیپوکالینها، آنها به صورت وسیع بر پایه تشابه توالی شناخته میشوند. الگوی تاخوردگی لیپوکالینها بسیار مشابه است(شکل۱-۱). ساختار کریستالی لیپوکالینها بسیار محافظت شده است و از یک استوانه ۸ صفحهای β ناهمسو[۴۳] تشکیل شدهاست که یک محل اتصال لیگاند درونی را در بر میگیرند (Flower Darren R, North et al. ۲۰۰۰).
خصوصیات رایج شناساگری[۴۴] آنها شامل موارد زیر میباشد:
۱- اتصال به لیگاند[۴۵]: به بسیاری از لیگاندهای هیدروفوب متصل میشوند که شکل و ساختار ویژه این پروتئینها به میزان بسیار زیادی برای این کار مناسب به نظر میرسد (Flower Darren R et al. 2000).
۲- اتصال به گیرنده: بسیاری از لیپوکالینها به گیرندههای سطح سلولی متصل شده و بعضی از آنها ممکن است وارد سلول شوند. برای مثال کمپلکس رتینول-[۴۶]RBP در سلولهای پارانشیمی[۴۷] کبد برداشت میشود (Flower Darren R et al. 2000).
۳- کمپلکس بزرگ مولکولی[۴۸]: آخرین ویژگی شناساگری شناخته شده میباشد (Flower Darren R et al. 2000).
این پروتئینها فعالیتهای گسترده ای را هم انجام می دهند، برای مثال دارای فعالیت فرومونی[۴۹] هستند و در ادرار جوندگان مقادیر بسیار زیادی از پروتئینهای خانواده لیپوکالین (MUP[50]) با فعالیت فرومونی به اثبات رسیده اند (Finlayson, Asofsky et al. ۱۹۶۵). عملکرد دیگر آنها رنگ آمیزی[۵۱] است که در بسیاری از پروتئینهای این خانواده از جمله کروستاسیانین[۵۲] موجود در میگو دیده شده است (Flower D 1996). این پروتئینها در
شکل ۱-۱، خصوصیات تاخوردگی لیپوکالینها. یک نمای پیچ نخورده از تاخوردگی لیپوکالینها عمود بر محور بشکه بتا. ۹ صفحه غیرهمسوی بتا در قالب پیکانها آورده شدهاند و از A تا I نمایش داده شدهاند. مارپیچ شبه انتهای N (علامت گذاری شده با ) نشانه گذاری شده است. پیوند هیدروژنی بین دو صفحه توسط نقطهچینها مشخص گردیدهاند و حلقههای متصل کننده با تا علامتگذاری شدهاند. دو انتهای بشکه بتا مشخص هستند که یک انتها شامل ۴ سنجاق بتا (، ، و ) است که ورودی مکان اتصال لیگاند است و انتهای باز مولکول [۵۳]نام دارد. انتهای دیگر دارای ۳ سنجاق بتا (، و ) میباشد. این بخشها ۳ منطقه بسیار محافظت شده[۵۴] (SCRS) به نام های ، و را تشکیل میدهند. ۳ موتیفی که به این مناطق تعلق دارند در قالب MOTIF1، MOTIF2 و MOTIF3 نشان داده شدهاند. در این میان موتیف اول از دیگران محافظت شده تر است، اما دو موتیف دیگر تنها در خانواده لیپو کالینهای کرنلی[۵۵] محافظت شده هستند( Flower D 1996).
سنتز پروستاگلاندین[۵۶] (PG) نیز دخالت دارند و عامل اصلی درگیر در سنتز PGD2[57] در مغز، تولید کننده PGD2 مستقل از گلوتاتیون[۵۸] میباشد که یک لیپوکالین است (Nagata, Suzuki et al. ۱۹۹۱, Urade, Nagata et al. ۱۹۸۹). بسیاری از لیپوکالینها هم در تنظیم سلولی نقش دارند مانند پروتئین خاموش سازی ویژه[۵۹] (QSP) (Flower D 1996).
۱-۲-۲- ساختار مولکولی BLG گاوی
BLG در سلولهای اپیتلیال[۶۰] ترشحی غده پستانی، تحت کنترل هورمون پرولاکتین[۶۱] تولید میشود (Larson 1972). RNA ای که مسئول کد کردن این پروتئین در غده پستانی است به پیش پروتئینی با ۱۸۰ اسیدآمینه ترجمه می شود و سپس پپتید پیامرسان ۱۸ اسیدآمینهای بسیار محافظت شده، حذف میگردد (Yoshikawa, Mizukami et al. ۱۹۷۸). ساختار BLG از ۱۶۲ اسیدآمینه با وزن مولکولی تقریبی ۴/۱۸ کیلودالتن تشکیل شدهاست (Brownlow, Cabral et al. ۱۹۹۷)(شکل۱-۲). کریستالوگرافی[۶۲] و مطالعات تقرق اشعه ایکس[۶۳] نشان میدهد که BLG در حالت دایمر[۶۴] تقریباّ به صورت بیضی کشیده شده با طول ۶۹ و عرض ۳۶ آنگستروم است و شعاع هر مونومر BLG به طور تقریبی ۱۸ آنگستروم[۶۵] میباشد (Verheul, Pedersen et al. ۱۹۹۹). ساختار کروی مونومر[۶۶] BLG در نتیجه توزیع یکنواخت دنبالههای یونی، قطبی و غیر قطبی است که این امکان را برای دنبالههای آبگریز فراهم میکند که در قسمت درونی پروتئین قرار گیرند.
LIVTQTMKGL DIQKVAGTWY SLAMAASDIS LLDAQSAPLR VYVEELKPTP EGDLEILLQK WENDECAQKK IIAEKTKIPA VFKIDALNEN KVLVLDTDYK KYLLFCMENS AEPEQSLVCQ CLVRTPEVDD EALEKFDKAL KALPMHIRLS FNPTQLEEQC HI
شکل۱-۲، توالی اسیدآمینهای بتالاکتوگلوبولین گاوی نوع A ()
BLG به دلیل فراوانی بالا و خالص سازی[۶۷] نسبتا راحت آن از شیر و تمایل طبیعی آن برای تشکیل بلورهای مناسب، از دیرباز موضوعات مورد مطالعه تفرق اشعه ایکس بلورهای پروتئینی بودهاست. در سال ۱۹۸۶ اولین ساختار با وضوح متوسط[۶۸] از BLG به چاپ رسید.
شباهت ساختاری به یک پروتئین به ظاهر متفاوت، پروتئین متصل شونده به رتینول پلاسما (RBP)، باعث توجه بیشتر به نقش BLG در شیر گاو شد. ساختارهایی با وضوح بیشتر باعث آشکار شدن حفره بتای ۸ رشتهای (کالیکس[۶۹]) شد که توسط مارپیچ آلفا[۷۰] احاطه میشود(شکل۱-۳). حفره بتا دارای دو مجموعه صفحه بتا است که رشتههای A-D از یک سطح از کالیکس و رشتههای E-H سطح دیگر آن را تشکیل میدهند (Kontopidis George et al. 2002). نهمین صفحه بتا (I) در کنار صفحه اول و در سطح بیرونی کالیکس قرار میگیرد (Qin, Bewley et al. ۱۹۹۸)(شکل۱-۳). رشتههای بتای I، دو مونومر را با تشکیل یک صفحه بتای غیر موازی، به هم متصل میکنند(شکل۱-۴). مونومرها از طریق ۱۲ پیوند هیدروژنی که بین حلقههای[۷۱] AB (۸ پیوند زنجیره جانبی و رشتههای بتا I (۴ پیوند زنجیره اصلی) است، به یکدیگر متصل میشوند (Brownlow et al. 1997). علاوه بر صفحه I نیروی دیگر پایدار کننده دیمر شدن این پروتئین حلقههای AB است که یک جفت یونی ASP33 از یک زیر واحد و ARG40 از زیر واحد دیگر میباشد (Kontopidis G et al. 2004).
شکل۱-۳، واحد مونومری بتالاکتوگلوبولین گاوی نوع A. توالی رنگ آمیزی شده است و با رنگ آبی در انتهای N شروع شده و با رنگ قرمز در انتهای C پایان مییابد. صفحات بتا(A-I) و حلقههای متصل کننده(AB,BC,…) این صفحات نام گذاری شدهاند. حلقه کمتر شتاخته شده GH به عنوان یک مارپیچ نشان داده شده است(Adams, Anderson et al. ۲۰۰۶).
ساختار ثانویه BLG با بهره گرفتن از چندین تکنیک آزمایشگاهی از جمله دورنگ نمایی دورانی[۷۲] (Dong, Matsuura et al. ۱۹۹۸)، طیف سنجی مادون قرمز[۷۳] (Fang and Dalgleish 1997, Subirade, Loupil et al. ۱۹۹۸)، و کریستالوگرافی (Brownlow et al. 1997) تعیین شده است. در پایگاه داده PDB[74]، ۱۵ ساختار متفاوت تفرق اشعه ایکس و دو ساختار رزونانس مغناطیسی هسته[۷۵] موجود می باشد. این ساختا از ۱۰ درصد مارپیچ آلفا، ۵۰ درصد رشتههای بتا[۷۶] و حدود ۲۰ درصد چرخشهای معکوس[۷۷] تشکیل شده است (Vetri and Militello 2005)(شکل۱-۵). هر مونومر دارای یک شعاع چرخشی در حدود ۵/۱ نانومتر میباشد (Carrotta, Arleth et al. ۲۰۰۳).
شکل ۱-۴، شکل فضایی برخورد سطح دیمری در BLG گاوی. ۴ پیوند هیدروژنی نشان داده شده در تمامی گونههای ساختار بلوری BLG یکسان هستند(Adams et al. 2006).
دو پیوند دی سولفیدی[۷۸]، سیستئین[۷۹] ۶۶ روی حلقه CD (رشتههای C و D را به هم متصل میکند) رابه سیسیتئین ۱۶۰ در نزدیکی انتهای رشته C وسیسیتئین ۱۰۶ روی رشته G را به سیسیتئین ۱۱۹ روی رشته H متصل میکند و سیسیتئین ۱۲۱ به صورت یک تیول آزاد باقی میماند. این سیسیتئین آزاد با گروه فعال تیولیش یک فعالیت وابسته به pH را در پروتئین گاوی نشان میدهد که در دناتوره شدن و تجمع[۸۰] پروتئین نقش دارد. اولین پیوند دیسولفیدی نزدیک به سطح پروتئین و دومین پیوند دیسولفیدی در درون پروتئین تشکیل می شود. حلقههایی که رشتههای BC، DE، FG را به هم وصل میکنند نسبتاّ کوتاه ترند، در حالی که حلقههای متصل کننده رشتههای AB، CD، EF، GH طولانیتر و انعطافپذیرتر میباشند. پلهای دی سولفیدی به همراه باندهای هیدروژنی ساختار سوم پروتئین را پایدار میکنند (Sakurai and Goto 2002).
ساختار چهارم پروتئین بسته به pH، دما و قدرت یونی بین مونومر، دیمر و یا الیگومر[۸۱] تغییر میکند که در شرایط فیزیولوژیکی فرم دیمر غالب است (Gottschalk, Nilsson et al. ۲۰۰۳, Kumosinski and Timasheff 1966, McKenzie and Sawyer 1967). در pH زیر ۳ این پروتئین غالباّ مونومر است اما در pH بین ۵/۷-۲/۵ به شکل دیمر وجود دارد (Lozano, Giraldo et al. ۲۰۰۸).
شکل ۱-۵، شکلی شماتیک از ساختار ثانویه BLG (www.pdb.org).
این حالت های متغیر مولکول باعث ایجاد یک تعادل ظریف بین برهمکنشهای آبگریز، الکترواستاتیک[۸۲] و پیوند هیدروژنی میشود (Sakurai and Goto 2002, Sakurai, Oobatake et al. ۲۰۰۱). میزان pH در مقایسه با عوامل دیگر اثر بیشتری بر ساختار چهارم BLG دارد: در pH بین ۸-۵ دیمر پایدارترین ساختار BLG در دمای اتاق است اگرچه اشکال متراکم شدهای مثل تترامرها[۸۳] نیز میتوانند وجود داشته باشند (Hoffmann and van Mil 1999, Panick, Malessa et al. ۱۹۹۹). در pH زیر ۵/۳ و بیشتر از ۵/۷ پروتئین به فرم مونومر است که باعث میشود زیرواحدهای مونومر برهمکنشهای غیراختصاصی مثل دافعه الکترواستاتیک داشته باشند. در pH ۵/۵-۵/۳ و به خصوص دمای پایین (۴) تراکم برگشتپذیر BLG باعث تشکیل اکتامر[۸۴] میشود. در pH بالای ۸ تراکم برگشتناپذیر و وابسته به زمان باعث میشود که BLG در نتیجه تشکیل باندهای دیسولفیدی بین مولکولی، فرمهای تترامری را در محلول ایجاد کند (Verheul et al. 1999).
۱۰ گونه[۸۵] ژنتیکی در BLG گاوی شناسایی شدهاست که اصلیترین آنها گونههای B و A میباشند، که توالی اسیدآمینهای آنها به ترتیب در در ۲ موفعیت ۶۴ (Gly-Asp) و ۱۱۸ (Ala-Val) متفاوت است (Sawyer and Kontopidis 2000). تفاوت در توالی اسیدآمینهای باعث تغییر در نقطه ایزوالکتریک[۸۶] میشود (نقطه ایزوالکتریک گونه A در pH ۱/۵ و نقطه ایزوالکتریک گونه B در pH ۳/۵ میباشد) (Štastná and Šlais 2005).
گونههای ژنتیکی از نظر پایداری حرارتی (Manderson, Hardman et al. ۱۹۹۹)، دناتوره شدن القایی توسط فشار هیدرواستاتیک (Botelho, Valente‐Mesquita et al. ۲۰۰۰)، ویژگیهای خودتجمعی[۸۷] (Timasheff and Townend 1961) و انحلالپذیری (Treece, Sheinson et al. ۱۹۶۴) با یکدیگر متفاوتند.
ساختار گونههای A و B بسیار شبیه به یکدیگر هستند، هر چند نتایج جانشینی[۸۸] Asp64Gly در حلقه CD ساختارهای فضایی متفاوتی را ایجاد میکند. اسیدآمینهی موقعیت ۶۴ درست قبل از حلقهی CD بسیار انعطافپذیر قرار گرفتهاست، بنابراین هر تغییر ساختاری که به وسیله جهش ایجاد میشود توسط انعطاف پذیری حلقه CD پوشیده میشود. جانشینی Val118Ala در هسته آبگریز مولکول و نزدیک به حلقه GH رخ می دهد و کاهش دو گروه متیل منجر به بهبود تشکیل حفره در هسته آبگریز BLG نوع B میشود. این امر باعث هیچ گونه تغییر قابل تشخیصی در ساختار پروتئین نمیشود، اما فضای خالی به وجود آمده به وسیله جایگزینی گروه ایزوپروپیل[۸۹] با گروه متیل کوچکتر در BLG نوع B، باعث کمتر پوشیده شدن حفره آبگریز این پروتئین میشود و در نتیجه پایداری حرارتی این گونه نسبت به نوع A کاهش مییابد (Qin et al. 1998). همچنین مطالعات غیرطبیعی شدن در فشار بالا نشان میدهد که نوع B از نظر ترمودینامیکی[۹۰] نسبت به نوع A پایدارتر است (Botelho et al. 2000).
۱-۲-۳- عملکرد زیستی BLG
BLG متعلق به خانواده لیپوکالینها است که بسیاری از آنها پروتئینهای انتقالی میباشند (Flower Darren R et al. 2000). ویژگی اصلی پروتئینهای این خانواده، توانایی اتصالشان به مولکولهای آبگریز کوچک است که پیوند این مولکولها به حفره آبگریز باعث میشود تا تماس با حلال کاهش یابد (Flower D 1996, Pervaiz and Brew 1986).
-
- جرایم جنسی یا خشونت آمیز درجه؛
-
- حبس ابد اتوماتیک(مهرداد، ۱۳۸۶، ۴۵).
مجازات حبس ابد که شدیدترین مجازات در نظام کیفری انگلستان محسوب میشود در خصوص جرایمی مثل قتل عمد، قتل غیر عمد، تجاوز به عنف، ایراد عمدی صدمات شدید جسمی، سرقت مقرون به آزار و اذیت اعمال می شود. این مجازات بر دو گونه است: حبس ابد اجباری، و حبس ابد اختیاری. حبس ابد اجباری مواردی را شامل میشود که قانون به طور معین مجازات را حبس ابد قرار داده است؛ مثل قتل عمد و حبس ابد اختیاری به اراده و اختیار قاضی رسیدگی کننده گذاشته شد(همتیار:۱۳۹۰، ۵۷).
مجازات ها یکی از متداول ترین ابزارها و نمودهایِ واکنش اجتماعی در قبال ارتکاب فعل مجرمانه بزهکار هستند. در حقوق جزای کلاسیک مجازات ها توسط قانونگذاران جهت تأمین اهداف نظام عدالت کیفری انتخاب می شوند. همچنین قضات نیز با تعیین مجازاتها به دنبال محقق کردن اهداف آنها هستند. باید به این نکته توجه کرد که اهداف مجازاتها در راستای اهداف نظام عدالت کیفری است. وجود تنوع در مجازاتها یکی از پیش نیازهای تحقق این اهداف است. قاضی اگر در تعیین نوع و میزان کیفر از محدوده انتخاب متنوع و قابل قبولی برخوردار باشد، قطعاً میتواند تحقق اهداف گوناگون مجازاتها را با دقت بیشتری مدنظر قرار دهد. در سالهای اخیر در نظام حقوقی انگلستان و ولز به دلیل تغییرات اساسی ای که در قوانین مهم کیفری شان ایجاد شده، مجازاتهای متنوّعی جهت بهبود در کارکرد مجازات ها ایجاد شده است(اردبیلی:۱۳۹۳، ج۳، ۳۶).
ضرورت و اهمیت این موضوع صرفاً به دلیل تغییرات عمده ای که در نظام حقوقی ایران رخ داده می باشد و مضافاً اینکه در موضوعات تطبیقی شاید ابهام و مسئله چندانی در موضوع رخ نداده و صرفاً جهت مقایسه دو یا چند نظام حقوقی دنیا صورت می گیرد که به طور کلی می توان گفت با انجام این کار به طور دقیق این دو نظام حقوق را می توان شناخت و تنها مزیتی که این پژوهش داشته اشرفیت به نظام حقوقی کشور های مورد نظر می باشد. لذا محقق در این پژوهش در نظر داشته تا با بررسی جایگاه حبس ابد در تقسیم بندی مجازاتها در حقوق کیفری ایران و تطبیق آن با حقوق انگلستان موضوع را مورد واکاوی و ارزیابی قرار دهد.
۱-۱-۳-پیشینه
در خصوص موضوع فوق با این عنوان در سایت های حقوقی معتبر مانند سایت Iran doc، سیکا سایت(SID)، سایت نورمگز، سایت جاد دانشگاهی و کتابخانه ملی جستجویی گستردهای انجام شده که در خصوص موضوع فوق با این عنوان هیچ گونه تحقیقی تاکنون ثبت نگردیده است ولی در خصوص موضوعات مشابه با این عنوان چندین تحقیقات صورت گرفته که به مختصر برخی از این موارد را بیان خواهیم کرد:
-
- در سال ۱۳۹۰ مقاله با عنوان بررسی تطبیقی مجازاتها در نظام حقوقی ایران و انگلستان توسط عبدالحمید همتیار نگارش یافته است. وی در این مقاله به طبقه بندی مجازات ها در دو نظام حقوقی ایران و انگلستان و تطبیق آنها پرداخته است.
-
- مقاله در سال ۱۳۹۱ با عنوان چالشهای حکم کیفر حبس ابد از منظر حقوق بین الملل کیفری توسط قاسم زمانی اراده گردید. وی در این مقاله به بررسی اصول حقوق کیفری و تاثیر انها در حبس ابد پرداخت.
-
- مقاله ای با عنوان جایگاه جایگزین های حبس در نظام عدالت کیفری ایران توسط حسن حاجی تبار نگارش یافت. وی در این مقاله ابتدا به بررسی مجازات حبس پرداخت سپس به جایگزین های این مجازات پرداخت.
-
- مقاله با عنوان حقوق جزائی: حبس توسط ملک اسماعیلی در پایگاه تخصصی نور اراده گردید. در این مقاله ابتدا به تعریف مجازات حبس پرداخته شد و بعد از آن انواع حبس در حقوق ایران را مطرح نمود.
-
-
- پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان بررسی ملاک حبس در فقه امامیه و حقوق ایران در سال ۱۳۹۰ توسط ناهید مطبوع نگارش یافته که به شرح ذیل است: جرم و جنایت از ابتدای خلقت و در تمامی اعصار وجود داشته است، از همینرو بشر در صدد مجازات به فرد مجرم و گرفتن انتقام از جانی برآمد. با توجه به سیر تکاملی بشر و گسترش جوامع، اشکال مقابله با جرم و شیوههای سزادهی نیز بتدریج تکامل یافت. حبس یا زندان نیز یکی از شیوههای برخورد با مجرم و استیفای حقوق فرد و جامعه است که میتوان گفت در میان تمام ادیان و تمام فرهنگها، جایگاه خود را داشته است. این نوع مجازات در دین مبین اسلام و فقه آن، مشروعیت داشته و در موارد محدودی بهکار برده میشود. مجازات حبس نیز از ابتدا تا کنون تغییراتی را به خود دیده است و با توجه به روند تغییرات جوامع، جای خود را در میان سایر مجازاتها تا جائی باز کرد که امروزه به یکی از شیوههای مجازاتی شایع تبدیل شده است و قوانین کشور ما نیز که بر اساس دستورات اسلام و بر پایه فقه اسلامی پی ریزی شده از این قاعده مستثنی نیست. فراوانی کاربرد این مجازات و آثار زیانبار آن، چنان نمودی در جوامع پیدا کرده که حقوقدانان معاصر بر خلاف دو سدهی پیش، در صدد راهی برای حذف این مجازات از چرخهی مجازاتها شدهاند. در این تحقیق سعی شده است با توجه به مبانی فقهی امامیه و بررسی موارد حبس در فقه و حقوق ایران، و نظریههای جرم شناسی در قلمرو کیفر سالب آزادی، ملاک حبس و نظریههای راهبردی در زمینه حبس زدایی، با تکیه بر مبانی فقهی و حقوقی اسلامی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در جهت اصلاح قوانین، پیشنهاداتی مطرح شده است.
-
-
- پایان نامه ای با عنوان مطالعه تطبیقی سیاست جنایی ایران، انگلستان و ولز در قبال قاچاق مواد مخدر در سال ۱۳۸۲ توسط منصور رحمدل نگارش یافته است. سیاست جنایی ایران برخلاف سیاست جنایی انگلستان در قبال قاچاق مواد مخدر سیاستی خیلی شدید و عمدتا سرکوبگرانه است. آثار و نشانه های این سیاست جنایی سرکوبگرانه را می توان در تعیین مجازات اعدام برای بسیاری از جرایم مواد مخدر ، تعیین حبس ابد و حبسهای طویل المدت ، مجازات بدنی شلاق و جزای نقدی در مقیاس وسیع تر مشاهده نمود.از جهت آئین دادرسی کیفری نیز حقوق ایران در قبال جرائم قاچاق مواد مخدر یک سیاست جنایی افتراقی (متفاوت از سیاست جنایی اتخاذ شده در مورد سایر جرائم) است. آثار و نشانه های این نوع سیاست را می توان در لزوم رسیدگی به این جرائم در دادگاه انقلاب ، عدم پذیرش حق تجدیدنظر خواهی برای متهم و الزامی بودن صدور قرار بازداشت موقت در مورد بسیاری از جرائم مواد مخدر مشاهده نمود.در حالی که در حقوق انگلستان تنها در موارد استثنائی مجازات حبس ابد اعمال می شود و مجازات بدنی نیز در حقوق مواد مخدر این کشور وجود ندارد. در زمینه آئین دادرسی کیفری نیز سیاست جنایی افتراقی اعمال نمی شود.با توجه به اینکه مشکل مواد مخدر دو جنبه (عرضه و تقاضا) دارد، به نظر می رسد در حقوق ایران تاکید بر جنبه مقابله با عرضه کارساز نبوده و لازم است به جنبه مبارزه با تقاضا نیز بهای بیشتری داده شود. همچنین لازم است به علل گرایش افراد به جرائم قاچاق مواد مخدر توجه شود والا صرف مبارزه با معلول فائده ای نخواهد داشت.
۱-۱-۴-سوالات
۱-۱-۴-۱-سوال اصلی
مجازات حبس ابد در تقسیم بندیهای موجود در حقوق کیفری ایران و انگلستان چگونه تبیین می شود؟ و از چه جایگاهی برخوردار است؟
۱-۱-۴-۲-سوالات فرعی
-
- شباهت ها و تفاوت های جایگاه حبس ابد در حقوق کیفری ایران و انگلستان کدامند؟
-
- شباهت ها و تفاوت های موجود در این باره در حقوق کیفری ایران و انگلستان چه پیامدهایی را در نظام عدالت کیفری هر کشور داشته است؟
۱-۱-۵-فرضیات
۱-۱-۵-۱-فرضیه اصلی
مجازات حبس ابد در تقسیم بندیهای موجود در حقوق کیفری ایران تغییرات زیادی کرده در حالی که در حقوق انگلستان این موضوع برای جرایم جنسی و خشن پیش بینی گردید. و در قوانین کیفری جدید که مجازاتها به ۸ درجه تقسیم گردید حبس ابد در آنها وجود ندارد.
۱-۱-۵-۲-فرضیات فرعی
-
- در حقوق کیفری ایران حبس ابد در قانون مجازات عمومی و قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ پیش بینی شد و آنهم برای جرایم سیاسی و قتل عمد و سرقت بوده ولی در قوانین کیفری انگلستان مجازات حبس ابد برای جرایم خش و جرایم جنسی در نظر گرفته شد.
-
- در حقوق کیفری انگلستان به موجب قانون ۱۹۹۱ راجع به عدالت کیفری تنها زمانی حبس ابد برای شخص در نظر گفته میشود که جرم وی درجه شدت وخامت کافی را داشته باشد و این در حالی است که در کشور ایران این طور نیست و برای برخی جرایم مثل حد سرقت در مرتبه سوم این مجازات در نظر گرفته شده است و قانونگذار شرایط خاصی را در این نظام های حقوقی قرار داده است.
۱-۱-۶-اهداف
-
- بررسی ابعاد مختلف تقسیم بندی مجازات ها در نظام حقوقی ایران؛
-
- بررسی و تحلیل مجازات های جایگزین حبس در نظام کیفری ایران؛
-
- بررسی جایگاه حبس ابد در تقسیم بندی مجازات های نظام کیفری ایران و تبیین انواع مجازات های جایگزین حبس و تشریح آنها؛
-
- بررسی تطبیقی موضوع در حقوق کشور انگلستان.
۱-۱-۷- ضرورت و اهمیت تحقیق
در توجیه تطبیقی بودن تحقیق باید گفت که تنها با مقایسه سیستم های اعمالی در کشورها میتوان مسیر درست را پیدا کرد. چرا که وجود نقاط ضعف و قوت در سیاست های کشورها میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات در دنیای کنونی باشد. پژوهش های تطبیقی به مانند پژوهش حاضر، می تواند در سیاست های جنایی اعمالی در آینده بسیار موثر باشد. چرا که یک نظام حقوقی در صورتی پویا و کار آمد خواهد بود که به روز بوده و متناسب با تحولات جامعه تغییر نماید.
۱-۱-۸-روش تحقیق
روش تحقیق این پژوهش کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی می باشد و مشتمل بر مراحل زیر است:
مرحله نخست: گرد آوری مطالب و اطلاعات پایه؛ در یک مطالعه کتابخانه ای و اسنادی، پژوهش ها و منابع موجود داخلی و مرتبط با موضوع جمع آوری و طبقه بندی خواهد شد. در ابتدا اطلاعات خام و متغیرهای مورد نیاز شناسایی و اطلاعات پایه و مستندات موجود از طریق مطالعات کتابخانهای و مستندات قبلی و مراجعات سازمانی جمع آوری می گردد.
مرحله دوم: بررسی، تجزیه و تحلیل، تعیین کیفیت و طبقه بندی اطلاعات کسب شده؛ در این مرحله به بررسی کیفیت اطلاعات، بررسی صحت اطلاعات و تفکیک و دسته بندی اطلاعات پرداخته میشود.
مرحله سوم: تحلیل؛ اطلاعات مورد نیاز در این رابطه به وسیله مراجعه به کتابها، پایان نامهها و مقالات ذیربط با روش تحلیلی و توصیفی انجام می گییرد.
مرحله چهارم: نتیجه گیری و ارائه نتایج برتر؛ در انتهای پژوهش پس از فیش برداری از منابع موجود و جمع آوری شده به تجزیه و تحلیل مواد قانونی مرتبط پرداخته می شود. که نتایج حاصل از آن در قالب پیشنهاداتی مطرح، تا مورد استفاده نهادها و دستگاه های مرتبط قرار گیرد.
مرحله پنجم: تهیه و تدوین گزارش نهایی پایان نامه.