تعاریف اخیر کیفیت خدمات بر مبنای الگویی هستند که به عدم تأیید معروف است. کیفیت خدمات، درجه اختلاف بین انتظارات هنجاری مشتری و ادراکش از عملکرد خدمات است. نقش کیفیت خدمات به طور گسترده به عنوان تبیین کننده اصلی موفقیت یک سازمان در محیط رقابتی امروز شناخته شده است. هرگونه کاهش در رضایت مشتری به واسطه کیفیت ضعیف خدمت موجب نگرانی است. مؤسسات دولتی باید اهداف خود را به روشنی برای مشتری نهایی که مردم و شهروندان هستند، توضیح داده و اطمینان حاصل نمایند که اهداف آن ها با نیازهای عمومی تناسب لازم را دارد (گیلانی نیا، ۱۳۹۲، ص ۱۰).
والری و همکارانش در مقاله ای ابعاد کیفیت خدمات را به شرح زیر توصیف کرده اند: (گیلانی نیا، ۱۳۹۲، ص ۱۰). جنبه های محسوس خدمات که شامل تسهیلات فیزیکی ساختار ارائه دهنده خدمات، تجهیزات و پرسنل می باشد.
قابل اطمینان بودن خدمات که به معنی توانایی ارائه خدمات طبق شرایط وعده داده شده و با دقت می باشد.
پاسخ گو بودن که به معنی تمایل سازمان برای کمک به مشتری و ارائه خدمات طبق شرایط وعده داده شده می باشد.
شایستگی بدین مفهوم که دانش و مهارت کارکنان و توانایی آنها موجب جلب اطمینان خاطر و اعتماد مشتری گردد.
همدلی با مشتری که به مفهوم اهمیت دادن و توجه نشان دادن به مشتری در ارائه خدمات مورد نیاز است.
مردم و شهروندان توقع دارند خدمات دولتی از قابلیت اعتماد، سرعت و صحت و شفافیت لازم برخوردار باشد. هم چنین انتظار می رود کارکنان بخش دولتی از آراستگی و وقار لازم برخوردار بوده و پاسخگویی بالایی نسبت به خواسته های مشتری داشته باشند (گیلانی نیا، ۱۳۹۲، ص ۱۰).
۲-۵) ارزش ادراک شده
در مصاحبه های عمقی و گروه کنترل که توسط پروفسور زیتامل در مطالعات اکتشافی پیرامون ارزش ادراک شده مصرف کنندگان صورت گرفت پاسخ ها به چهار گروه تقسیم شد:(Lee & etal, 2011,p189)
ارزش، قیمت پایین است؛
ارزش، هر آن چیزی است که من از یک محصول می خواهم؛
ارزش، کیفیتی است که من در برابر قیمتی که می پردازم دریافت می دارم؛
و ارزش، هر آن چیزی است که من در برابر آنچه هزینه می کنم دریافت می کنم
بنابراین نتایج پروفسور والری زیتامل تعریف زیر را از ارزش ادراک شده ارائه داد:
“ارزش ادراک شده ارزیابی کلّی مصرف کننده از مطلوبیت یک محصول بنابر ادراکاتی است که از دریافتی و پرداختی ها دارد". این تعریف از ارزش ادارک شده مشتری به عنوان مقبول ترین تعریف در سطح جهانی به حساب می آید (زیتامل و پاراسورامان،۱۳۸۷، ص ۲۰۷).
کراونز وپیرسی معتقدند که ارزش ادراک شده شامل “منافع و هزینه هایی است که ناشی از خرید و مصرف
محصولات می باشد “(ناظمی و همکاران، ۱۳۹۲، ص ۵۶).
هلییر و همکاران[۴۸] (۲۰۰۳)، بیان می دارند که ارزش می تواند، ارزیابی کلی مشتری از (ارزش خالص خدمت، بر اساس ارزیابی اش از آنچه که دریافت شده است (مزایای فراهم شده توسط خدمات) وآنچه که داده می شود (هزینه ها یا آنچه که برای استفاده و بهره برداری از خدمت، قربانی می شود) توصیف گردد (ناظمی و همکاران، ۱۳۹۲، ص ۵۶).
لی والاوی[۴۹] (۲۰۰۲) عقیده دارند که ارزش ادراک شده تاثیری مستقیم بر قصد پذیرش نو آوری دارد. تزو وی[۵۰] به نقل از اگرت و اولاگا[۵۱] (۲۰۰۲) عقیده دارند که مجموعه ای از عوامل بر ارزش ادراک شده محصول تاثیر می گذارند که خود بر رفتار پذیرندگان احتمالی تاثیر مستقیم دارد. در جریان این تحقیقات، تاثیر ریسک ادراک شده و ریسک مورد انتظار به عنوان سنجه های اصلی ادراکی بر پذیرش نوآوری مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. اندروز و اسمیت[۵۲] در سال ۱۹۹۵ عنوان کردند که افزایش سطح مخاطره ی ادراک شده در مورد نوآوری، تاثیر منفی بر ارزیابی محصول جدید می گذارند که این امر ممکن است موجب عدم پذیرش نوآوری شود (ناظمی و همکاران، ۱۳۹۲، ص ۵۶).
از نظر گاوو[۵۳] (۱۹۹۸) ارزش ادراک شده ی نوآوری به «ارزیابی کلی پذیرنده ی نوآوری در مورد مطلوبیت و یا ارزش یک نوآوری مبنی بر اینکه در قبال پرداخت هزینه، چه منافعی حاصل می شود» گفته می شود (باقری، ۱۳۹۰، ص ۳۳).
با این حال به نظر می رسد تعاریف مختلف از ارزش ادارک شده مشتری معانی گوناگونی را در برداشته باشد به علاوه، این تعاریف بر اساس تغییرات صورت گرفته در رفتار مصرف کنندگان ارائه شده اند. همان طور که در قبل ذکر شد، شناخت ارزش ادراک شده پیوند نزدیکی با شناخت رفتار مصر ف کنندگان دارد.
۲-۵-۱) مفهوم ادراکات مصرف کنندگان از ارزش
ذهن انسان تنها می تواند آنچه را که آمادگی دیدن دارد مشاهده کند، در حقیقت، ادراک ظرفی است برای
شناخت «بسیاری از رفتار یک فرد مبتنی بر درک است». (Lee & etal,2011,p189)
ادراک مصرف کننده بیانگر فرایند تفسیر احساسات و معنی دادن به محرّک می باشد. همه محرّک ها از طریق یک یا چند حس از حس های پنجگانه دریافت می شوند. بنابراین ادارک محرّک تحت تأثیر حالت فیزیکی، محیط فرد و حالت روانی او قراردارد. این عوامل، تفاوت ادراک ارزش را در میان مصرف کنندگان تبیین می کنند. ادارکات ارزش ممکن است که از یک مصرف کننده به مصرف کننده دیگر متفاوت باشد زیرا مصرف کنندگان اغلب انتظارات مختلفی دارند. صاحبنظران همچنین معتقدند که در حوزه بازاریابی، ادراکات مصرف کنندگان از ارزش در محیط هایی بوقوع می پیوندد که محصولات رقابتی عرضه می شوند. در این شرایط مصرف کنندگان حقّ انتخاب داشته و می توانند ارزش خدمات خریداری شده را مقایسه، انتخاب و از مصرف آنها لذّت ببرند. بنابراین، بنگا ه های خدماتی باید نحوه ادارک مصرف کنندگان از خدمات خود را بشناسند و از طرفی شرکت های خدماتی باید به مطالعه و شناخت بازار و مشتریان خود ادامه دهند. بنابراین هر چه شرکت های خدماتی دانش خود را پیرامون ادارکات مصرف کنندگان خود افزایش دهند، دستاورد بیشتری از تکرار کسب و کار داشته و درآمد زایی بهتری خواهند داشت.
ادراکات مصرف کنندگان از ارزش چهار جنبه را شامل می شود: (Lee & etal,2011,p189)
جنبه های وظیفه ای، مثل عملکرد/ کیفیت و قیمت؛
جنبه های اجتماعی
جنبه های احساسی یا هیجانی
جنبه های شناختی
۲-۵-۲) دیدگاه های موجود پیرامون اجزاء تشکیل دهنده ارزش ادراک شده
دیدگاه های اقناعی و عاطفی ارزش ادراک شده؛
چارچوب مفهومی «پنج ارزشی» شث و همکاران
ارزش تحصیلی و معاملاتی؛
ارزش لذّت گرایانه و سود مدارانه؛
گونه شناسی ارزش مصر ف کننده هالبروک؛
چارچوب مفهومی گالارزا و سائورا (Lee & etal,2011,p189)
دیدگاه های اقناعی و عاطفی ارزش ادراک شده: دیدگاه اقناعی ارزش ادراک شده به بخش منطقی تصمیمات مصرفی برمی گردد. بخشی که خود مصرف کنندگان به پردازش اطّلاعات و ایجاد دانش می پردازند که ناشی از تجارب شخصی خود فرد می باشد. در مقابل، دیدگاه عاطفی به احساسات مصرف کنندگان مربوط می شود که ممکن است در تجربه محصول خوشایند یا ناخوشایند باشد (Lee & etal,2011,p190).
به علاوه، دیدگاه اقناعی با دانش مصرف کنندگان در نحوه تغییر و تفسیر محرّک و رویدادهای تجربه شده در ارتباط می باشد. بنابراین، دیدگاه اقناعی ارزش ادراک شده معانی و عقاید جمعی مصرف کنندگان را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد (مثلا مسلمانان به صرف غذا در رستوران های غربی نمی پردازند، زیرا بر این عقیده اند که این گونه رستوران ها در طبخ غذا از گوشتی استفاده می کنند که در عقاید مذهبی آن ها مصرف آن منع شده است) (Lee & etal,2011,p190).
دیدگاه عاطفی مربوط به هیجانات و احساسات مصرف کنندگان (هم چون عشق، تنفر، شرمندگی، لذّت و کسالت) می شود. در این دیدگاه مصر ف کنندگان بر اساس احساسات، که ممکن است خوشایند یا ناخوشایند باشد، عکس العمل نشان می دهند.
اهمیت ارزش ادراک شده در آثار متعدددی در طول سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. ارائه بهترین ارزش ممکن به مشتریان بی شک امری مهم برای بنگاه های خدماتی موجود در بازار رقابتی کنونی می باشد. شرکت هایی که توانایی فراهم آوری محصولات خدماتی ارزشمند از نظر مشتریان را دارا می باشند به مزیت رقابتی مهمی دست خواهند یافت. بنابراین، هم مدیران و هم محقّقین باید در مورد نحوه ارزیابی و تأکید مشتریان بر یک خدمت ارائه شده اهمیت قائل شوند (Hanzaee & Yazd,2010,p248).
ارزش ادراک شده مشتری امری ضروری برای سازمان ها بوده و بنابراین، در سال های اخیر، تبدیل به کانون توجه استراتژی های بازاریابی شده است. یافته های به دست آمده از تحقیقات حول محور ارزش ادراک شده می تواند به صورت بهتری استراتژی های بازاریابی، ترفیعی و بخشبندی بازار را بازگو کند. زیرا ادراکات مصرف کنندگان منبع مناسبی برای توسعه خدمات محسوب می شوند. با بهره گیری از معیارهای توسعه یافته و تعدیل شده مفهوم ارزش ادراک شده، خدمات دهندگان این فرصت را خواهند داشت تا ارزش برنامه ها و محصولات مختلف خود را مورد مقایسه قرار دهند. به علاوه این امر ظرفیت و توانایی خدمات دهندگان را در شناسایی ابعاد ارزش ادراک شده به عنوان ویژگی های مثبت یا منفی محصولات خود بهبود می بخشد. در واقع ارزش ادراک شده باید در مرکز ثقل تلاش های بازاریابان در درک رفتار مصرف کننده باشد. بر همین اساس مطالعات صورت گرفته نشان می دهند که مفهوم ارزش ادراک شده می تواند در روشن ساختن تصمیمات رفتاری مصر ف کنندگان مثمرثمر باشد. زیرا که این مفهوم بخشی از رفتار مصرف کننده است (Hanzaee & Yazd,2010,p250).
بازاریابی خدمات به عنوان روش فرعی و مهم بازاریابی در اواسط دهه ۱۹۸۰ ودر طول دو دهه از زمانی که کیفیت خدمات، میزان قابل توجهی از تحقیقات را به خود معطوف داشته، شکل گرفته و شناخته شده است. امروزه، مجموعه قابل توجهی از تحقیقات، در خصوص این که شرکت ها چگونه می توانند کیفیت خدمات را درک کرده، سنجیده و بهبود بخشند اتفاق نظر عمومی دارند. فعالیت های بازاریابی در طول سال ها رشد کرده است. در ابتدای عصر صنعتی، سازمان ها بر تولید یا به عبارتی توسعه تکنولوژی و کارایی توزیع تأکید داشتند. مفهوم تولید توجه چندانی به تأکید بر مشتریان نکرده و بر این اصل مبتنی بود که سازمان ها باید بر روی تولید کالاها در مقیاس بالا تمرکز کنند. این رویکرد در زمان فزونی تقاضا از عرضه رایج بود. پس از مفهوم تولید مفهوم محصول مطرح شد که در آن سازمان ها بر تولید محصولات با کیفیت بالا تمرکز
می کنند. هر دوی این مفاهیم تأکید درونی بر منافع سازمانی داشتند و تغییرات موجود در نیازهای مصرف کنندگان را مد نظر قرار ندادند(Hanzaee & Yazd,2010,p250).
مفهوم فروش که پس از مفهوم تولید مطرح گردید مبتنی بر متقاعد کردن مشتریان به خرید محصول تولید شده بود. سازمان ها بر افزایش فروش کوتاه مدت محصولات موجود به جای منافع بلند مدت متمرکز شدند و به دنبال ایجاد روابط بلندمدت با مشتریان خود نبودند. مفهوم فروش در زمان فزونی عرضه از تقاضا رایج می شود (Hanzaee & Yazd,2010,p250).
منطق حاکم بر ارائه خدمات ویژگی های زیر را دارا می باشد:
برفرایند تولید ارزش تأکید دارد؛
محصولات را بعنوان منتقل کننده ارزش درنظر می گیرد؛
مشتریان را بعنوان شرکای تولید ارزش مد نظر قرار می دهد؛
شرکت نمی تواند بدون مشارکت دادن مصرف کنندگان به تنهایی ارزشی را ایجاد و انتقال دهد.
فعالیت های ارتباطات بازاریابی را بر بحث و گفتگو با مشتریان متمرکز می کند تا توسعه یادگیری و رابطه را موجب شود(Hanzaee & Yazd,2010,p250).
شرکت می تواند با رفع کلیه نیازهای مشتری، نام تجاری خود را به عنوان نام تجاری برتر بازار یا حداقل یکی از نامهای تجاری برتر مطرح کند. بعد از آن است که مشتری ها افزایش می یابند، هزینه ها کاهش یافته، بهره وری و روحیه اعضای شرکت بالا رفته و سود نیز افزایش خواهد یافت.(علیرضا رضوانی، ۱۳۸۶)
۲-۵- نگرش مصرف کننده و نحوه شکل گیری آن
آلپورت[۱۹] (۱۹۶۸)تعریف زیر را برای نگرش ارائه می دهد:
نگرش یک حالت آمادگی ذهنی و عصبی سازمان یافته از راه تجربه است که بر پاسخ فرد نسبت به موضوعات و موقعیت هایی که این پاسخ بدانها مربوط می شود، تاثیری جهت دهنده و پویا می گذارد.( زند، ۲۹۷ ، ۱۳۷۳)
نگرش و باور مصرف کننده از طریق عمل یادگیری حاصل می شود. نگرش و باور به نوبه خود، بر رفتار خریدار اثر می گذارد. باور[۲۰] یک اندیشه توصیفی است که شخص درباره چیزی دارد. بازاریاب ها می خواهند نوع باور افراد را درباره محصولات و خدمات بدانند، زیرا این باورها می توانند تصویرهایی را در ذهن افراد خلق کنند که بر نوع رفتار آنان اثر می گذارد. اگر یکی از این باورها نادرست باشد و مانع از خرید گردد، بازاریاب می خواهد دست به مبارزه بزند و تصویر را اصلاح نماید. افراد در مورد مذهب، سیاست، لباس، موسیقی، غذا و تقریباً هر چیزی نگرش خاصی دارند. نگرش[۲۱] جنبه توصیفی دارد که به صورت نسبی شیوه ارزشیابی، احساس و تمایل فرد نسبت به یک موضوع یا یک عقیده را مشخص می سازد. نگرش یک چارچوب فکری به شخص می دهد که بدان وسیله چیزهایی را دوست می دارد و یا از آنها متنفر است و بدان وسیله به آن چیزها نزدیک می شود یا از آن فاصله می گیرد.
به ندرت می توان نگرش فرد را تغییر داد. انسان برای نوع نگرش خود دارای یک الگو می شود و تغییر چنین الگویی مستلزم تعدیلاتی است که به زحمت می توان از عهده آنها برآمد. بنابراین یک شرکت باید بکوشد محصولاتی را تولید و عرضه کند که با نگرش کنونی افراد سازگار باشد ودرصدد برنیاید نگرش آنها را تغییر دهد.( کاتلر،۲۳۱-۲۳۰ ،۱۳۸۳)
نگرش ها یک عامل عمده در ایجاد وفاداری نسبت به یک نام خاص هستند. نگرش ها مبتنی بر آن چیزی است که مشتری در مورد یک محصول می بیند، می شنود، تجربه می کند و یاد می گیرد.
دانکن[۲۲] (۲۰۰۲)، در واقع نگرش مطلوب نسبت به یک محصول، شرط لازم برای خرید یا مصرف آن محصول است. البته فقط نگرش مطلوب نسبت به یک محصول منجر به خرید آن نمی شود. مصرف کننده ممکن است یک نام تجاری را دوست داشته باشد، اما تمایل به خرید نام دیگری که احتمالاً بیشتر دوست دارد، داشته باشد. به همین دلیل بعضی مواقع نگرش ها را تحت عنوان ترجیح ها[۲۳] اندازه گیری می کنند.
ترجیح نشان دهنده نگرش مصرف کننده نسبت به یک محصول در برابر محصول دیگر است. به عنوان مثال مصرف کننده ممکن است نگرشش نسب به هر دو نوشابه کوکا و پپسی مثبت باشد، اما کوکا را به پپسی ترجیح دهد. (بلک ول و دیگران[۲۴]، ۲۰۰۱ )
۲-۶- کارکردهای نام تجاری
ادبیات نام تجاری[۲۵] طی دهه گذشته، یک تغییر دراماتیک را تجربه کرد. نام تجاری و نقش نام های تجاری همانطور که به طور سنتی مورد توجه قرار گرفته، دائماً مورد تجدید نظر و بازتعریف بودند. یک تعریف مرسوم و سنتی از نام تجاری این بود: “یک اسم، که با یک بخش یا بخشهای بیشتری از خط تولید مرتبط است که به منظور مشخص کردن منشاء ویژگی یک بخش مورد استفاده قرار میگیرد.” (کاتلر ۲۰۰۳:۳۹۶). کلر[۲۶] (۲۰۰۳) میگوید: “هر وقت که یک بازاریاب یک اسم، لوگو یا یک نماد برای یک محصول جدید خلق میکند، عملاً یک نام تجاری ایجاد کرده است.” (ص ۳۹۶). همانطور که قابل ملاحظه است بر اساس این تعاریف، نامهای تجاری یک کارکرد ساده به عنوان شناسنده ها داشتند.
پیش از توجه و تمرکز بر نام های تجاری و فرایند ساخت نام تجاری، نامهای تجاری فقط گامی از فرایند بازاریابی فروش محصولات بودند. “برای مدت زمان طولانی، به نام تجاری به عنوان یک مدل بداهه یک بخش از محصول نگریسته میشده است.” (اورد[۲۷] ۱۹۹۹:۱۱۹). آکر و جواشمیزتالر[۲۸] (۲۰۰۰) یادآوری میکنند که “در یک مدل ساخت نام تجاری رایج، هدف ساختن چشم انداز از نام تجاری است. یک عنصر تاکتیکی که نتایج کوتاه مدتی را ارائه میدهد.” (ص۱۴۳). در حقیقت، نام تجاری به منظور شناخت یک محصول و تفاوت قائل شدن آن محصول در یک رقابت بکار میرود.
آکر و جواشیمزتالر (۲۰۰۰) مدل نام تجاری سنتی را مورد توجه قرار دادند که در آن تیم مدیریت نام تجاری، مسؤول ایجاد و هماهنگی برنامه مدیریت نام تجاری بود. در این وضعیت، مدیر نام تجاری فرد اول سلسله مراتب شرکت نبود. تمرکز او بر نتایج کوتاه مدت تک نام های تجاری و تک محصولات در بازارهای شرکت بود. هدف اصلی ، هماهنگی تولید و فروش شعب به منظور حل هر مشکل احتمالی مرتبط با فروش و سهم بازار بود. با این استراتژی، مسئولیت نام تجاری منحصراً مرتبط با بخش بازاریابی بود (دیویس ۲۰۰۲).
کاپفرر (۱۹۹۷) ذکر میکند که “قبل از سال ۱۹۸۰ مشی و روش متفاوتی برای نام های تجاری وجود داشت. شرکتها آرزوی خرید یک تولید کننده شکلات یا ماکارونی را داشتند در حالی که بعد از سال ۱۹۸۰ آنها میخواستند که بویتونی[۲۹] یا کیت کت[۳۰] را بخرند.” (ص۵۶). این تفاوت خیلی مهم است؛ در اولین مورد شرکتها آرزوی خرید ظرفیت تولید را دارند و در دومین مورد آنها به دنبال باز کردن جایی در ذهن مصرف کننده هستند. به زبان دیگر، تغییر در توجه به نام های تجاری زمانی آغاز شد که مشخص شد نام های تجاری چیزی بیش از شاخص های شناسایی بودند. نام های تجاری، بر اساس نظر کاپفرر (۱۹۹۷) هشت کارکرد دارند که در جدول ۲-۱ نمایش داده شده است: دو مورد اول فنی و مرتبط با موجودیت نام تجاری هستند:"کارکردی که نماد شناخت و آگاهی برای تسهیل در انتخاب و به دست آوردن زمان است.” (ص۲۹)؛ سه تای بعدی برای کاهش ریسک ادراک شده؛ و سه تای آخر مربوط به جنبه خوشی و لذت از یک نام تجاری است. او اضافه می کند که “نام های تجاری نقش یک کارکرد اقتصادی را هم در ذهن مصرف کننده ایفا میکنند، جایگاه نام تجاری، از توانایی نام تجاری در ایجاد معنای انحصاری، مثبت و برجسته در ذهن گروه بزرگی از مصرف کنندهها، حاصل میشود.” (ص۲۵). بنابراین نام تجاری و ساخت نام تجاری، باید بر توسعه ارزش و جایگاه نام تجاری تمرکز کند.
جدول ۲-۱ کاربردهای نام تجاری برای مصرف کننده
کاربرد | سود مصرف کننده |
شناسایی | به وضوح دیده شود، ارائه محصول را معنا بخشد، شناسایی سریع نشانههای محصول |
عملی بودن | حفظ زمان و انرژی از طریق وفاداری و خرید مجدد |
گارانتی | اطمینان از یافتن کیفیت مشابه، بودن توجه به مکان یا زمانی که محصول یا سرویس را می توان خرید |
بهینه سازی | اطمینان از خرید بهترین محصول در دسته و گروه مربوط به خودش |
توصیف صفات | داشتن سازگاری و تطبیق با چشم انداز شما از خودتان و یا چشم اندازی که شما از خودتان به دیگران ارائه می دهید |
استمرار[۳۱] | رضایت برخاسته از، آشنایی و صمیمیت نام تجاری که باعث میشود شما سالها مصرف کننده محصولات نام تجاری باشید |
لذت و خوشی[۳۲] | رضایتی که به جذابیت، لوگو و ارتباط با نام تجاری مربوط است |
Candida tropicalis
مالتوز، گلوکز
Candida utilis
گلوکز
Candida novellas
-nآلکان ها
Candida intermedia
لاکتوز
Saccharomyces cereviciae
لاکتوز، پنتوز، مالتوز
جلبک
Chlorella pyrenoidosa, Chlorella sorokiana, Chondrus crispus, Scenedesmus sp
کربن دی اکسید
Spirulina sp., Porphyrium sp.
فتوسنتز
۲-۴- فرایند تولید
برای تولید SCP باید مراحل مختلفی انجام شود اما به طور کلی فرایند تولید SCP را می توان به سه مرحله تقسیم کرد:
۱- آماده سازی محیط کشت و سوبسترا
۲- تخمیر
۳- جداسازی و فرآیندهای پایین دستی[۶۱]
۲-۴-۱- آماده سازی محیط کشت
در این مرحله باید سوبسترا که منبع کربن فرایند می باشد و میکروارگانیسم مناسب برای این کار انتخاب شود. پس از انتخاب میکروارگانیسم و سوبسترا باید محیط کشت مناسب برای رشد آماده شود. گاهی برای تولید پروتئین تک یاختهاز سوبستراهای لیگنوسلولزی استفاده می شود. که به دلیل برخی خواص فیزیکی و شیمیایی نظیر غیرقابل حل بودن در آب، نیاز آن ها به آسیاب کردن و لیگنین زدایی، استفاده از آن ها نسبت به سایر سوبستراها دشوارتر است. به منظور افزایش قابلیت هضم سلولز، این سوبستراها نیاز به عملیات پیش تیمار قبل از تخمیر دارند که باعث افزایش حلالیت لیگنین و تخریب ساختار کریستالی سلولز می شود ]۳۳[.
۲-۴-۱-۱- محیط کشت میکروارگانیسم
برای رشد و نگهداری میکروارگانیسم ها باید آن ها را در محیط های مناسب از نظر فیزیکی و شیمیایی کشت داد. برای تهیه محیط کشت مناسب هر فرایند تخمیری، بررسی دقیق جداگانه لازم است، اما برخی نیازهای اساسی اولیه برای تمام محیط های کشت مشترک است. تمام میکروارگانیسم ها به آب، منبع انرژی، کربن، نیتروژن و عناصر معدنی نیاز دارند. در مقیاس آزمایشگاهی، طراحی محیط کشت متشکل از ترکیبات شیمیایی خالص نسبتاً ساده است. این محیط کشت برای رشد میکروارگانیسم مناسب است، اما ممکن است برای کاربردهای صنعتی مناسب نباشد. برای نگهداری میکروارگانیسم می توان از محیط کشت مایع و جامد (آگار) استفاده کرد. در محیط کشت جامد امکان نگهداری میکروارگانیسم تا حدود شش ماه وجود خواهد داشت اما امکان نگهداری در محیط کشت مایع بسیار کمتر است ]۳۵,۳۴[.
۲-۴-۱-۲- پیش تیمار
هدف از انجام پیش تیمار تغییر و یا از بین بردن موانع ساختاری و ترکیبی مواد لیگنوسلولزی جهت افزایش بازده قندهای قابل تخمیر از سلولز و همی سلولز می باشد. ساختار کریستالی سلولز، پیوند بین همی سلولز و سلولز و پیوند لیگنین و همی سلولز باعث کاهش مصرف مواد لیگنوسلولزی حین تخمیر می شود (شکل۲-۵). پیش تیمار می تواند به صورت فیزیکی، شیمیایی، فیزیکی-شیمیایی و زیستی باشد ]۳۸,۳۷,۳۶.[
شکل۲-۵: نمایی شماتیک از اثر پیشتیمار بر روی مواد لیگنوسلولزی ]۳۷[
به طور کلی، میتوان پیشتیمار مواد لیگنوسلولزی را به چهار گروه اصلی فیزیکی، شیمیایی، فیزیکی-شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم نمود. مزایا و معایب برخی از این روشها در جدول ۲-۵ ارائه شده است.
جدول ۲-۵: مزایا و معایب برخی از روشهای مختلف پیشتیمار مواد لیگنوسلولزی ]۴۰,۳۹,۳۸[
روش پیشتیمار
۳-۴-۳ شیب منحنیهای PV و VQ
شیب منحنی یا شیب منحنی در یک نقطه کار سیستم میتواند شاخص برای ارزیابی و نماشی امنیت ولتاژ سیستم باشد.
تغییرات کوچک در بارگذاری که باعث تغییرات بزرگی در اندازه ولتاژ شود نشاندهنده نزدیکی به نقطه فروپاشی است. این تغییرات زیاد و غیرمعمول در شین مورد مطالعه به معنی استرس بالا که عمدتاً ناشی از رسیدن ژنراتورها و جبرانسازهای توان راکتیو به حد نهائی خود از دید راکتیو میباشد.
۳-۵ تعیین شینهای بحرانی:
یکی از اهداف اساسی تحلیل پایداری ولتاژ، پیدا کرن بخشی از سیستم قدرت است که به فروپاشی ولتاژ نزدیکتر است. شین این نواحی و اقدامات اصلاحی برای بهبود پایداری ولتاژ سیستم از اهمیت زیادی برخوردار است، که این خود به بهبود پروفیل ولتاژ شبکه کمک میکند. در واقع شینهای ضعیف شبکه از نظر ولتاژ، مراکز ثقل الکتریکی شبکه از نظر فروپاشی ولتاژ میباشند.
در شبکههای رادیال شینی که از نظر مکانی دورترین فاصله را با منبع توان دارد، دارای بیشترین افت ولتاژ و ضعیفترین شین سیستم میباشد. در طول تاریخ صنعت برق شبکهها به صورت شبکههای بهم پیوسته درآمدهاند که تعیین شینهای ضعیف به راحتی حالت قبل قابل تعیین نمیباشد. تعیین شینهای ضعیف در محاسبات سایزینگ تجهیزات و افزایش احتمالی شبکه بسیار بااهمیت میباشد.
در اکثر منابع شینهای ضعیف سیستم در قسمتهایی از شبکه قرار دارند که مشکل کمبود پشتیبانی توان راکتیو وجود دارد.
این شینهای بحرانی حداقل یکی از مشخصات ذیل را دارا میباشند:
۱- بیشترین افت ولتاژ در نقطه فروپاشی ولتاژ
۲- کمترین حاشیه توان راکتیو
۳- بیشترین کمبود پشتیبانی توان راکتیو را دارا هستند
۴- بالاترین نقطه فروپاشی ولتاژ را در منحنی VQ دارند.
۳-۶ معرفی و بررسی شاخص L:
این شاخص براساس مفاهیم پایه نظیر مدلهای نشاندهنده متغیر مشتق که اجازه میدهد ناپایداری ولتاژ یا نزدیکی (مجاورت) به فروپاشی ولتاژ را نشان دهد استوار است.
اطلاعات پخش بار معمولی برای این شاخص (نشانگر L) استفاده میشود.
مزیت این روش در سادگی محاسبات عددی و روشنی از نتیجه حاصل شده میباشد. همچنین پروفیل پایداری ولتاژ را نیز به طور همزمان نشان میدهد. در این روش اثر کنترل عناصر قدرت در مشخصات پایداری ولتاژ قابل بررسی است. عناصری نظیر ژنراتورهای تولید کننده توان راکتیو، تجهیزات جبرانسازی موازی قابل تنظیم، ترانسفورماتورهای با یک تنظیمی برای تنظیم بهینه برای رسیدن به هدف تقلیل شاخص پایداری ولتاژ محلی و کل شبکه.
از آنجائی که تنظیم بهینه عناصر کنترل، حداکثر امکان بارگذاری سیستم با احتساب پایداری ولتاژ را بدست میدهد که هدف بهرهبرداران و طراحان سیستمهای قدرت در سراسر دنیا خواهد بود.
در سیستمهای قدرت، توانائی نگهداری ولتاژ قابل قبول یک مشخصه خیلی مهم است.
در کنترل غیر بهینه از منابع VAR ممکن است منجر به افت پیوسته و غیرقابل کنترل ولتاژ شود که این وقایع احتمال و انتشار فروپاشی گسترده ولتاژ را افزایش دهد.
با افزایش بارگذاری و بهرهبرداری از سیستم قدرت نیاز به بهبود پیوسته نظارت بر حالت سیستم بیشتر احساس میشود. برای افزایش سرعت در نظارت حالت سیستم نیاز به ابزارها و تکنیکهائی هستیم تا به ما در این امر کمک کنند. یکی از این ابزارهای مفید و سودمند میتوان شاخص L باشد. شاخص L مشکل فروپاشی ولتاژ را به سادگی نشان میدهد. یک شاخص سریع از پوشش اطلاعات پایداری ولتاژ در یک سیستم قدرت کامل و ارزیابی در هر باس انفرادی در هر نقطه محاسبه میشود.
دلایل انتخاب شاخص L :
- آشکارسازی حالتهای آسیبپذیر سیستم
- ارزیابی کمی پیوسته از حالت واقعی سیستم
- تعیین موقعیتهای بحرانی در سیستم و اقدامات متقابل برای مقابله با آن (عملیات کلیدزنی، حذف بار)
- پیشبینی فروپاشی ولتاژ تحت شرایط اتفاقی مختلف نظیر از دست دادن ژنراتور یا خطوط و همچنین نوسان بار
این یک ابزار تحلیلی برای تعیین پایداری ولتاژ و آشکارسازی ناپایداری است که در آن برای آشکارسازی از یک آشکارساز مشتق استفاده میشود.
۳-۶-۱ شاخص L:
این موضوع در مقالهای که توسط پ. کسل در سال ۱۹۸۶ پایهگذاری شده است [۲] یک آزمایش آنلاین (روی خط) برای سیستم قدرت پیشنهاد شده است که هدف آشکارسازی ناپایداری ولتاژ است. در این مقاله نشان دهنده L تعریف میشود که متغیر بین مقدار عددی صفر که نشاندهنده بیباری و عددی یک که فروپاشی ولتاژ را نشان میدهد.
این شاخص براساس مفاهیم پایه نظیر مدلهای نشاندهنده متغیر مشتق که اجازه میدهد ناپایداری ولتاژ یا نزدیکی (مجاورت) به فروپاشی ولتاژ را نشان دهد استوار است.
اطلاعات پخش بار معمولی برای این شاخص (نشانگر L) استفاده میشود.
مزیت این روش در سادگی محاسبات عددی و روشنی از نتیجه حاصل شده میباشد. همچنین پروفیل پایداری ولتاژ را نیز به طور همزمان نشان میدهد. در این روش اثر کنترل عناصر قدرت در مشخصات پایداری ولتاژ قابل بررسی است. عناصری نظیر ژنراتورهای تولید کننده توان راکتیو، تجهیزات جبرانسازی موازی قابل تنظیم، ترانسفورماتورهای با یک تنظیمی برای تنظیم بهینه برای رسیدن به هدف تقلیل شاخص پایداری ولتاژ محلی و کل شبکه.
از آنجائی که تنظیم بهینه عناصر کنترل، حداکثر امکان بارگذاری سیستم با احتساب پایداری ولتاژ را بدست میدهد که هدف بهرهبرداران و طراحان سیستمهای قدرت در سراسر دنیا خواهد بود.
در سیستمهای قدرت، توانائی نگهداری ولتاژ قابل قبول یک مشخصه خیلی مهم است.
در کنترل غیر بهینه از منابع VAR ممکن است منجر به افت پیوسته و غیرقابل کنترل ولتاژ شود که این وقایع احتمال و انتشار فروپاشی گسترده ولتاژ را افزایش دهد.
با افزایش بارگذاری و بهرهبرداری از سیستم قدرت نیاز به بهبود پیوسته نظارت بر حالت سیستم بیشتر احساس میشود. برای افزایش سرعت در نظارت حالت سیستم نیاز به ابزارها و تکنیکهائی هستیم تا به ما در این امر کمک کنند. یکی از این ابزارهای مفید و سودمند میتوان شاخص L باشد. شاخص L مشکل فروپاشی ولتاژ را به سادگی نشان میدهد. یک شاخص سریع از پوشش اطلاعات پایداری ولتاژ در یک سیستم قدرت کامل و ارزیابی در هر باس انفرادی در هر نقطه محاسبه میشود. همانطور که در سطرهای بالا اشاره شد شاخص بین مقدار ماکزیمم و مینیمم صفر و یک ظاهر میشود این شاخص از ولتاژ باسها و اطلاعات شبکه توسط برنامه پخش بار تعیین میشود برای سیستم چند نقطهای داریم:
LJ: شاخص پایداری ولتاژ در شین jام
V0 j: ولتاژ معادل شین jام
هدف توسعه ساده و سریع پروسه است که در کاهش هزینه و افزایش دقت در سیستمهای قدرت آنلاین فراهم کند.
۳-۷ ملاحظات مدلسازی
در زیر توصیفی از مدلهای عناصر سیستم قدرت که اثر بسزایی بر پایداری ولتاژ دارند ارائه شده است: بارها :
مشخصه های بار میتوانند در تحلیل پایداری ولتاژ محم باشند.ممکن است بر خلاف تحلیل های مرسوم پایداری گذرا وپخش بار به نمایش سیستم زیر انتقال بسط یافته در ناحیه ولتاژ ضعیف نیاز باشد. نمایش سیستم باید عمل ULTC ترانسفورمر و جبرانسازی توان راکتیو و تنظیم کننده های ولتاژ در سیستم زیر انتقال را شامل شود. در نظر گرفتن وابستگی بارها به ولتاژ و فرکانس مهم است .همچنین ممکن است مدلسازی موتورهای القایی بطور مشخص لازم باشد.
در برخی موارد ممکن است نمایش مناسب مشخصه های بار در ولتاز پایین نیز ضروری باشد.
ژنراتورها و کنترلهای تحریک آنها :
برای تحلیل پایداری ولتاژ ممکن است لازم باشد که مشخصه افتی AVR بجای افت صفر در نظر گرفته شود . اگر جبرانسازی بار ( افت خط ) موجود باشد باید اثر آن را نمایش داد و باید بجای اینکه حدهای جریان آرمیچر وجریان تحریک به شکل مقدار ثابتی از حد بالای توان راکتیو فرض شوند آنها را بطور مشخص نمایش داد.
سیستمهای استاتیکی توان راکتیو(SVS ها) :
هنگامی که SVS در داخل محدوده عادی کنترل ولتاژ عمل کند ولتاژ شین را با یک مشخصه ی با افت کم حفظ می کند . هنگامی که در حدهای توان راکتیو عمل می نماید SVS به شکل یک خازن یا راکتور در می آید که می تواند اثر بسزایی بر پایداری ولتاژ داشته باشد. از این رو باید مشخصه های SVS بطور مناسبی در مطالعات پایداری ولتاژ نمایش داده شوند .
کنترل خودکار تولید (AGS) :
برای پیش آمدهایی که به یک عدم تطابق مهم بین تولید و بار منجر میشوند ممکن است عملکرد کنترل سرعت اولیه و کنترل اضافی فرکانس بایاس خط ارتباطی تولید سیستم را بطور عمدهای تغییر دهند که در برخی موارد ممکن است به زیان پایداری ولتاژ باشد . از این رو این توابع باید به صورت مناسبی نمایش داده شوند.
حفاظت و کنترلها :
این بخش حفاظت و کنترلهای واحد تولید و شبکه انتقال برای نمونه می توان حفاظت تحریک ژنراتور و حفاظت اضافه جریان آرمیچر و حفاظت اضافه جریان خط انتقال و کنترلهای مجموعه خازنی و تنظیم کننده های تغییر دهنده فاز و بار زدایی کمبود ولتاژ را نام برد.
۲-روش ارجاع به مواد قانونی……………………………………………………………………………………………….۸۰
ب:منافع مورد حمایت………………………………………………………………………………………………………….۸۲
۱-نظام سیاسی…………………………………………………………………………………………………………………….۸۲
۲- اعتبار کشور …………………………………………………………………………………………………………………..۸۵
۳ ـ نظام اقتصادی کشور ………………………………………………………………………………………………………۸۷
گفتار دوم : ارزیابی وتحلیل سیاست کیفری ایران و لبنان ………………………………………………………….۸۹
الف) تحلیل سیاست کیفری ایران در قبال اصل صلاحیت واقعی…………………………………………………۸۹
۱ـ تحلیل موضع ایران براساس موازین حقوق بین المللی …………………………………………………………۸۹
۲-تحلیل سیاست کیفری ایران براساس موازین شرعی …………………………………………………………….۸۹
ب:تحلیل و ارزیابی حقوق لبنان…………………………………………………………………………………………….۹۳
نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………۹۵
الف :نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………۹۵
ب: پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۱
منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………………….۱۰۳
چکیده
موضوع این تحقیق اصل صلاحیت واقعی در حقوق ایران و لبنان می باشد. به موجب اصل صلاحیت واقعی هرگاه جرمی در خارج از کشور رخ داده باشد باید در خصوص قوانین کیفری حاکم بر جرم به منافع ملی و حاکمیت آن کشور توجه کرد.چنانچه حاکمیت یک کشورومنافع آن به خطر افتاده باشدقوانین آن کشور اجرا خواهد شد تا امنیت باز گردد. این پایان نامه مشتمل بر دو فصل است .فصل نخست به مفاهیم ،پیشینه ،مبانی و خصوصیات اصل صلاحیت واقعی اشاره دارد و در فصل دوم هم به شرایط ،منافع مورد حمایت و ارزیابی سیاست کیفری ایران و لبنان در قبال اصل صلاحیت واقعی پرداخته شده است. در حقوق لبنان جعل برخی اسناد مانند گذرنامه و روادید لبنانی در حقوق جزای لبنان مشمول صلاحیت واقعی است ولی در حقوق ایران ،چنین مقرراتی مشاهده نمی شود و فقط به جعل اسکناس و اسناد تعهد آور بانکی اشاره شده است.که یکی از انتقادات وارده بر سیاست کیفری ایران است.
کلید واژه ها :صلاحیت ،صلاحیت واقعی ، منافع مورد حمایت ، جرم
مقدمه:
حاکمیت ملی همواره مهمترین ارزش برای ملت ها بوده و حکام برای حفظ قدرت و حاکمیت خود و خطراتی که جرایم علیه امنیت می توانند برای حاکمیت و استقلال ایجاد نمایند از قدیم الایام مقررات سختی برای برخورد با این دسته از مجرمین وضع نموده اند. جرایمی که ضرر و نتیجه سوء آن مستقیما متوجه مصالح عالیه مملکتی و نهایتا آرامش و آسایش عمومی من حیث المجموع می باشد.گرچه عواقب این قبیل جرایم خواه ناخواه به طور غیر مستقیم منافع خصوصی و شخصی فرد یا افراد معینی را ممکن است به خطر بیندازد ، ولی در واقع هدف و مجنی علیه مستقیم مرتکبین جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی دولت و حاکمیت است.به عبارت دیگر در جرایمی مانند قتل و سرقت و اتلاف مال غیر وصدمه علیه تمامیت جسمانی و یا اموال افراد معینی مستقیما در معرض ضرر و زیان قرار می گیرد و اضرار جامعه و مصالح عمومی در درجه دوم اهمیت قرار داشته و جنبه فرعی دارد. بعلاوه،توسعه ارتباطات و نیز توسعه و پیشرفت وسایل حمل و نقل ،این امکان را که هر روزه جرائم زیادی در خارج از قلمرو حاکمیت دولتها توسط اتباع آنها ،یا علیه آنها ،یا علیه منافع عالیه آنها ارتکاب یابد ،فراهم آورده است.امروزه بر خلاف گذشته میلیونها انسان هر روز به منظور رفع نیازهای علمی،اقتصادی فرهنگی و … از مرزهای کشور خود گذشته و به کشورهای دیگر مسافرت می کنند.بدیهی است در این صورت فرض ارتکاب جرم توسط این افراد یا علیه این افراد که تبعه کشوری بوده و در کشور دیگری بسر می برند ،فرضی بسیار بدیهی است. ولی در جرایم علیه امنیت عمومی حفظ استقلال و تامین مصالح عمومی در درجه اول اهمیت قرار دارد. به دلایل فوق و اهمیت و خطر فراوان جرایم علیه امنیت دولتها گاهی از اصول پذیرفته شده حقوق جزا عدول می کنند .طبق اصل سرزمینی بودن قوانین کیفری که در ماده ۳ قانون مجازات اسلامی هم به آن اشاره گردیده است .قوانین جزایی نسبت به کلیه ساکنین کشور اعم از اتباع داخلی یا خارجی قابل اجراست ولی در خارج از سرحدات کشور نفوذ و تاثیری ندارد. طبق اصل سرزمینی بودن قوانین کیفری قاضی دادگاه صلاحیت رسیدگی به کلیه جرایمی را دارد که در خاک ایران به ارتکاب رسیده است. آری مقررات حقوق جزا به دلیل ارتباط مستقیمی که با مفهوم حاکمیت ملی دارند تنها در محدوده مرزهای یک کشور و نسبت به اعمالی که در این محدوده ارتکاب می یابند اعمال می شوند. اما این اصل همیشه نیز یک اصل پذیرفته شده ای نیست که دولتها همیشه و بدون هیچ چون و چرایی خود را مکلف به تبعیت از آن نمایند.
این اصل در جرایم علیه مصالح عمومی کشور استثناء خورده است.دولتها نسبت به مجرمینی که با برهم زدن امنیت ملی و یا اقداماتی که تمامیت ارضی و استقلال کشورشان را به مخاطره بیندازند به شدت مبارزه کرده و با شناختن صلاحیت کیفری به نام « اصل صلاحیت واقعی قوانین کیفری » برای خود با آنها برخورد می کنند.هرچند که از اصل صلاحیت سرزمینی قوانین کیفری فاصله بگیرند.در این تحقیق بررسی و تفحص در مورد موضوع اصل صلاحیت واقعی در ایران و لبنان است. مبنای ایجاد اصل صلاحیت واقعی ماهیت جرم ارتکابی است . به این صورت که در مواردی ممکن است جرم ارتکابی در خارج از قلمرو حاکمیت یک کشور ،علیه منافع حیاتی و اساسی آن کشور باشد که در این صورت کشورها ،دادگاههای داخلی خود را صالح به رسیدگی می دانند با این اوصاف در این تحقیق در بخش های گوناگون به بحث از اصل صلاحیت واقعی در حقوق کیفری در ایران و لبنان پرداخته خواهد شد.
الف)اهمیت تحقیق:
رفع تعارض بین دو محکمه وقتی هر دو محکمه در داخل خاک مملکت باشند،چندان مشکل نیست، چه صرفنظر از آنکه قواعد مربوط به صلاحیت در قانون آیین دادرسی قید گردیده و با مراجعه به آن می توان رفع اختلاف نمود،اصولا در این قبیل موارد دادگاههای بالاتر و دست آخر دیوان عالی کشور دخالت نموده و با رای خود دادگاه صالح را تعیین می نماید . ولی وقتی قسمتی از جرم در داخل یک مملکت و قسمت دیگر آن در خارج از مملکت اتفاق افتاده باشدو بعبارت دیگر دادگاههای کشورهای مختلف خود را صالح برای رسیدگی بدانند رفع اختلاف بمراتب مشکل تر است و لذا این موضوع اهمیت پیدا می کند چه دادگاهی صلاحیت رسیدگی به جرم را دارد. از آنجا که هر کشوری درصدد حفظ ثبات و اعمال قدرت و حاکمیت خویش است، گاه مصلحت حفظ نظام در آن کشور اقتضا میکند که با هرگونه عملی که ثبات و بقای آن کشور را به خطر میاندازد،به مقابله برخیزد . چنانچه عمل مزبور در بیرون از مرزهای آن کشور واقع شود، تکلیف چیست؟ اگر محاکم داخلی بخواهند به این جرم رسیدگی نمایند با اصل صلاحیت سرزمینی در تنافی خواهد بود. بنابراین در جهت مصلحت حفظ نظام، اصل صلاحیت واقعی تاسیس شد که تخصیص و استثنائی بر اصل سرزمینی بودن قوانین کیفری محسوب می گردد.
همه ی دولتها برای حفظ حاکمیت ملی و اقتدار خود و برای جلوگیری کردن از تهدیداتی که ارزش های مملکت را به خطر بیندازند قوانین سخت و سنگینی وضع می کنند که گاهی در تعارض آشکار با اصول اولیه حقوق جزا می باشد. اصل صلاحیت واقعی در حقوق جزا یکی از قواعدی است که مورد پذیرش نظامهای حقوقی دنیا است. طبق این اصل کشور ها حق تعقیب و محاکمه اتباع خارجی که در خارج از نظام حقوقی کشور جرایمی را علیه امنیت کشور انجام می دهند پیدا می کنند هرچند که چنین شخصی تبعه کشور شان نباشد . هرچند این مساله قدمت چندانی ندارد ولی باید این نکته را اضافه کرد که با وجود بزهکارانی که خارج از مرزهای کشور بر علیه مملکتی مرتکب جرم می شوند و منافع دولت ها را به خطر می اندازند و چنین فردی تابعیت مملکت مورد نظر را ندارد پس چه باید کرد؟آیا دولت میتواند فرد خاطی را مجازات ننماید؟ مسلما خیر! اصل صلاحیت واقعی مباحث مربوط به این موضوع را بررسی می کند. در جرایم علیه امنیت عمومی حفظ استقلال و تامین مصالح عمومی در درجه اول اهمیت قرار دارد. به سبب اهمیت و خطر فراوان جرایم علیه امنیت، دولتها گاهی از اصول پذیرفته شده حقوق جزا عدول میکنند. اصل صلاحیت واقعی در چنین موقعیتی یاریگر دولتهاست. متاسفانه با تمام سعی محقق و جستجوی وی در این زمینه در منابع موجود چندان توفیقی در جمع آوری اطلاعات کامل و جامع در خصوص اصل صلاحیت واقعی بخصوص در حقوق لبنان حاصل نشد ، لذا یکی دیگر از ضرورتهای تحقیق در این زمینه تبیین می شود.باشد که این مقوله ناچیز سر آغازی برای پژوهش های گسترده تر وکامل تر از سوی مجامع علمی کشور باشد.
ب) اهداف تحقیق:
هدف از ارائه این تحقیق ،بررسی اصل صلاحیت واقعی در حقوق کیفری ایران و لبنان است.که در هر دو کشور با تفاوتهای اندک این اصل پذیرفته شده است.
اهداف نظری
۱-تبیین ارکان صلاحیت واقعی در حقوق ایران و لبنان با توجه به تفاوتهای موجود
۲-پیدا کردن نواقص و مشکلاتی که سیاست کیفری ایران درارتباط با اصل صلاحیت واقعی دارد.
اهداف کاربردی
۱-بررسی تفاوتهای صلاحیت واقعی در حقوق ایران و لبنان در جهت یافتن قوانین و مقررات بهتر ۲-پیشنهاد به مجلس قانون گذاری برای تصویب قانون مناسب و افزایش معلومات و آشنایی هر چه بیشتر افراد با این مساله
۳-مشخص نمودن خلاهای قانونی موجود در زمینه شناخت بهتر صلاحیت واقعی ونشان دادن راهکارهایی برای پایان بخشیدن به اختلافات موجود در این زمینه
ج)روش تحقیق
در این نوشتار روش تحقیق روش کتابخانه ای و توصیفی با بهره گرفتن از منابع مختلف حقوقی بوده است مهمترین روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق بصورت استفاده از کتابخانه های حقوقی استفاده از مقالات و جزوات درسی اساتید مرتبط با موضوع بوده است .ابزار گرداوری اطلاعات هم فیش برداری و استفاده از شبکه های کامپیوتری بوده است.
د)پرسشهای تحقیق
۱)تفاوت ارکان صلاحیت واقعی در حقوق لبنان و ایران چیست؟
۲) نارسایی های سیاست کیفری ایران درارتباط صلاحیت واقعی کدام است؟
ه)فرضیه های تحقیق
۱)ارکان صلاحیت واقعی در حقوق ایران و لبنان دارای تفا وتهایی است ، جعل برخی اسناد مانند گذرنامه و روادید لبنانی در حقوق جزای لبنان مشمول صلاحیت واقعی است ولی در حقوق ایران ،چنین مقرراتی مشاهده نمی شود و فقط به جعل اسکناس و اسناد تعهد آور بانکی اشاره شده است.
۲)سیاست کیفری ایران برای اعمال اصل صلاحیت واقعی با نواقصی من الجمله عدم اشاره به شماره های مواد قانونی مشمول اصل صلاحیت واقعی و نپذیرفتن امکان محاکمه غیابی، روبرو است.
و)پیشینه تحقیق
با توجه به تفحص و جستجویی که بنده در این موضوع داشتم پایان نامه و مقاله ای در قالب این موضوع (بررسی تطبیقی صلاحیت واقعی )پیدا نکردم. ولی در رابطه با موضوع اصل صلاحیت واقعی مقالات و پایان نامه هایی وجود داشت .مثل رساله دکتری آقای حسن پوربافرانی که موضوع آن” جرائم ارتکابی در خارج از قلمرو حاکمیت"بود که در آن به مسائل مربوط به اصل صلاحیت واقعی اشاره شده است.در مقالات دیگری هم به طور جزیی به اصل صلاحیت واقعی اشاره شده است.که مطالب همگی ناقص و محدود بودند.
ز)سازماند هی تحقیق
این پایان نامه با راهنمایی های استاد گرامی در دو فصل به بحث و بررسی در رابطه با موضوع پرداخته شده است.فصل اول به مفهوم شناسی و سابقه تاریخی اصل صلاحیت واقعی در حقوق ایران و لبنان پرداخته شده است در مبحث دوم از فصل اول به مبانی و خصوصیات اصل صلاحیت واقعی اشاره شده است در فصل دوم هم شرایط،منافع مورد حمایت وارزیابی سیاست کیفری ایران و لبنان در قبال اصل صلاحیت واقعی در ایران و لبنان مورد توجه قرار گرفته است و در آخر هم نتیجه گیری و پیشنهادات ارائه شده است.
فصل نخست:مفهوم شناسی و سابقه تاریخی
مبحث نخست: مفهوم شناسی و سابقه تاریخی
در این مبحث دو گفتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت .در گفتار اول به مفهوم شناسی صلاحیت و صلاحیت واقعی اشاره می شود و در گفتار دوم به پیشینه صلاحیت واقعی در حقوق ایران و لبنان پرداخته خواهد شد .
گفتار نخست:مفهوم شناسی
۱-طرح موضوع صلاحیت
یکی از مختصات مهم دولت،یا به عبارت دیگر بارزترین نمودار حاکمیت کشور صلاحیت آن است.صلاحیت عبارت است از اعمال اقتدار و تاثیر بر اشخاص و اموال واوضاع و احوال مربوط.اعمال اقتدار یعنی کشور مستقل با صلاحیت می تواند از راه اقدام اجرایی یا اقدام قضایی به اهداف ممکن خود برسد.در هر مورد مقامات شناخته شده کشور ،بر اساس نظام حقوقی در چار چوب قانون اساسی معین انتخاب یا منصوب می شوند،وظایفی را به عهده دارند،که باید آن را به انجام رسانند که طبعا بر موجودات اطرافشان به طرق مختلف اثر می گذارند.[۱]
همه کشورها سعی دارند با هوشیاری از استقلال خود محافظت نمایند،از مداخله قدرت خارجی جلوگیری کنند،قدرت و توان خود را در برابر دیگران بزرگ جلوه دهند در مساله صلاحیت ماهیت حاکمیت دولت در درون مرز بر اشخاص و اموال مشاهده می شود عبارتی که در حقوق بین الملل در این خصوص بکار برده میشود،حاکمیت سرزمینی است . اگر دولت به معنی عام،قانونی وضع کند در صورتی که مطابق با شرایط قانون اساسی آن کشور باشد،به طور کلی در آن کشور و تنها در آن کشور لازم الاجرا خواهد بود. قانونی از مرجع صلاحیتدار کشور گذشته که افراد مشمول نظام وظیفه با پرداخت بیست میلیون ریال معاف می گردند،چنین قانونی فقط در داخل کشور مورد اطاعت قرار می گیرند.اما این قانون اثری در پاکستان و ترکیه ندارد.در جمهوری اسلامی دادگاهها آرایی صادر می کنند که به مورد اجرا در می آینددستگاه اداری از اقتداروصلاحیت اجرایی جهت اجرای ضوابط و قواعد قانونی برخوردار است.[۲] اگرچه صلاحیت دولت مبتنی بر سرزمین است ولی می تواند بر مبنای دیگری مثل تابعیت هم استوار باشد . مثلا کسی که در لبنان مرتکب قتل شده،پس خود را به سوریه می رساند ،مرجع قضایی لبنان نمی تواند با اعزام مامور به سوریه او را مستقیما دستگیر و برای محاکمه به لبنان آورد ،بلکه باید ازمقامات سوری بخواهند که او را دستگیرو به لبنان اعزام دارند ،از طرف دیگر اگر قاتل در لبنان بماند حتی اگر معلوم شود که تابعیت مثلا عراق را دارد می توان او را دستگیر و محاکمه نمود.یک تبعه انگلیس متهم به قتل در خارج از این کشور را می توان در انگلیس محاکمه نمود،البته اگر در انگلیس یافت شود.[۳]
صلاحیت ارتباط نزدیک با سرزمین دارد ولی منحصرا به آن پیوند ندارد. کشورهای بسیاری از صلاحیت محاکمه جرایمی که در خارج سرزمین شان اتفاق افتاده برخوردارند،در مقابل پاره ای اشخاص یا اموال با وجود وقوعشان در یک سرزمین،از صلاحیت سرزمینی مصون هستند. صلاحیت ابعاد گوناگونی دارد و تا اندازهای پیچیده و پر ابهام است. حقوق بین الملل سعی میکند در مواردی که صلاحیت دولت بر یک عامل خارجی برخورد میکند تعیین نماید که آیا آن کشور خاص صلاحیت حل و فصل یک اختلاف را دارد یا خیر و در صورتی که چنین صلاحیتی بر خوردار است قوانین هر کشوری باید اعمال گردد.